دیابت هم گرم و سرد دارد؟

همشهری‌آنلاین – پروانه بندپی: آیا تا امروز “دیابت سرد” و “دیابت گرم” به گوش‌تان خورده بود؟ خوب است بدانید که در طب سنتی ایران، بیماری‌هایی مانند دیابت هم نوع گرم و سرد دارند و متخصصان طب سنتی بر اساس مزاج و طبع بیماران (گرم، سرد، خشک و تر) برای آنها دارو و درمان تجویز می‌کنند.

این موضوع در طب رایج هم مورد توجه قرار گرفته و برخی کشورهای دنیا مطالعات و تحقیقات متعددی درمورد آن انجام داده‌اند. به گفته متخصصان باید قبول کرد که مزاج در تعیین درمان بسیاری از بیماری‌ها بسیار راهگشا است و اگر مورد توجه قرار نگیرد، داروها – حتی داروهای گیاهی – می‌توانند روی یک بیمار جواب مثبت دهند و روی بیمار دیگر، جواب عکس دهند و بیماری او را تشدید کند.

تجویز دارو بر اساس مزاج افراد

دکتر روشنک مکبری‌نژاد، پزشک متخصص طب سنتی، رئیس انجمن علمی طب سنتی ایران و استاد دانشگاه به همشهری‌آنلاین می‌گوید: طب سنتی چون بر پایه مزاج و طبع است، کلا همه بیماری‌ها بر این اساس (نوع مزاج و طبع افراد) تقسیم‌بندی می‌شوند.

مکبری‌نژاد می‌گوید: یکی از مزایای طب سنتی این است که بیماری و روش درمان هر شخصی با توجه به خصوصیات فردی و مزاج او تشخیص داده می‌شود و درمان‌ها بر اساس ویژگی‌های مزاجیِ شخص انجام می‌شود. الان در تمام دنیا هم درباره پزشکیِ شخصی‌سازی‌شده یا Personalized خیلی بحث و گفتگو می‌شود. این که چرا یک دارو روی یک شخص تاثیر می‌گذارد و روی فرد دیگر تاثیری نمی‌گذارد و به این نتیجه رسیده‌اند که داروهای شیمیایی هم باید بر اساس خصوصیات هر فرد تجویز شود.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اضافه می‌کند که البته طبیعتا طب رایج یک مقدار با طب سنتی متفاوت است. چون در طب رایج برای تشخیص و درمان براساس ژن یا ژنوتیپ (Genotype) تصمیم می‌گیرند ولی در طب سنتی بر اساس فِنوتیپ (Phenotype) و مزاج.

رئیس انجمن علمی طب سنتی ایران ادامه می‌دهد: طب سنتی می‌گوید وقتی فنوتیپ یا ظاهر افراد با هم متفاوت باشد، مشخصا ژن‌شان هم با هم تفاوت دارد. اتفاقا بعضی متخصصان طب سنتی در ایران چندین مقاله و چندین کار تحقیقاتی انجام داده‌اند تا تشخیص دهند افرادی که مزاج سرد یا مزاج گرم دارند، ژن‌شان چه تفاوتی با هم دارد.

حتی دارچین و سماق را خودسرانه مصرف نکنید

در طب سنتی برای کنترل بیماری دیابت هم مانند سایر بیماری‌ها فرد به فرد و بر اساس مزاج شخص بیمار تصمیم‌گیری می‌شود. برای همین است که دیابت به نوع سرد و گرم تقسیم می‌شود. این را مکبری‌نژاد می‌گوید و ادامه می‌دهد: مثلا خیلی‌ها می‌گویند کدو و ماست برای کاهش قند خون خوب است و آن را به همه دیابتی‌ها تجویز می‌کنند اما ما این دارو را برای همه تجویز نمی‌کنیم. چون برای همه دیابتی‌ها جواب نمی‌دهد. اتفاقا کسی که دیابت نوع سرد دارد، با خوردن کدو و ماست حالش بدتر و بیماریش تشدید می‌شود. به همین دلیل تشخیص سرد و گرم بودن دیابت به ویژه در تجویز دارو خیلی مهم است.

این پزشک و متخصص طب ایرانی تاکید می‌کند: الان در فضای مجازی تبلیغات زیادی درباره درمان صددرصدی و قطعی بیماران دیابت با داروهای گیاهی می‌شود و یک سری نسخه‌های کلی برای همه مبتلایان دیابت پیچیده می‌شود. درحالی‌که برای دیابت سرد به هیچ عنوان نباید داروی گیاهیِ گرم تجویز کنیم و برای دیابت گرم هم نباید داروهای گیاهی سرد تجویز کرد. مثلا دارچین و شنبلیله باید برای افرادی تجویز شود که به دیابت سرد مبتلا هستند و برعکس، سماق و خرفه و سایر داروهایی که باعث کاهش قند خون می‌شوند و طبع‌شان سرد است، باید برای مبتلایان دیابت گرم تجویز شوند. ما امید داریم که برای تجویز داروهای شیمیایی هم به این نقطه برسیم. البته برخی داروهای شیمیایی هم مزاج دارند و به همین دلیل است که تاثیرش روی افراد متفاوت است. ولی هنوز درباره همه داروها به آن نقطه نرسیده‌ایم. الان بیشتر بحثم روی داروهای گیاهی است که خود اشخاص تهیه و مصرف می‌کنند یا متخصص طب سنتی به آنها تجویز می‌کند. باید ببینند دارو بر اساس مزاج‌شان است و برای بیماری‌شان صحیح است یا نه؟

بیشتر بخوانید؛

بعضی فعالان طب سنتی، داروهای بیمار دیابتی را قطع می‌کنند!

بعضی از مبتلایان دیابت که زیر نظر پزشک متخصص هستند و دارو مصرف می‌کنند، به متخصص طب سنتی هم مراجعه می‌کنند تا دیابت خود را با کمک داروهای گیاهی نیز کنترل کنند اما برخی فعالان حوزه طب سنتی یا اصطلاحا طبیبان سنتی که دانش پزشکی ندارند، داروهای این بیماران را قطع می‌کنند و از آنها می‌خواهند که فقط داروهای گیاهیِ تجویزشده‌ی آنها را مصرف کنند. موضوعی که مکبری‌نژاد آن را بسیار خطرناک عنوان می‌کند.

او می‌گوید: افرادی که تخصص طب سنتی دارند و مثل ما دوره پزشکی را هم دیده‌اند، هم‌راستا با متخصصین داخلی و متخصصین غدد کار می‌کنند. مثلا اگر بیماری که دیابت دارد به ما مراجعه کند، چنانچه لازم باشد، او را به پزشک غدد و … ارجاع می‌دهیم. درضمن داروهای انسولین و قند بیمار را هرگز قطع یا کم نمی‌کنیم. این کار را خود پزشک متخصصش باید انجام دهد. ولی در کنارش اگر بخواهیم داروی گیاهی تجویز کنیم، حتما قند خون ناشتا و … او را کنترل می‌کنیم که تداخلی با داروهای شیمیایی‌اش پیش نیاید یا با افت شدید قند خون مواجه نشود. چون خود این مساله (افت شدید قند خون) می‌تواند عواقب بدی برای بیمار داشته باشد. اما خیلی از فعالان حوزه طب سنتی پزشک نیستند و متاسفانه داروهای بیمار را قطع می‌کنند و بدون هیچ بررسی و دقتی فقط داروهای گیاهی به او تجویز می‌کنند. کاری که می‌تواند سلامت بیمار را به خطر بیندازد.