نظام آموزش عالی گفت‌وگوی روشمند نیاز دارد

فرهیختگان: دکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی روز گذشته در مراسم اختتامیه مرحله کشوری اولین رویداد سراسری رقابت تیم‌های دانشجویی در کرسی‌های آزاداندیشی در سالن واحد تهران مرکزی حضور یافت و به اهمیت پرورش و روشمندسازی گفت‌وگو اشاره کرد. 

رئیس دانشگاه آزاد در ابتدای سخنرانی خود بیان کرد: «نظام سلطه منطق گفت‌وگو را با منطق بمب‌های سنگرشکن و بمباران شدید جایگزین کرده است و فضا را به‌گونه‌ای تنظیم کرده که صدای مخالفان آن شنیده نشود و منطق آنها به‌درستی طرح نگردد.» وی به پیام رهبر انقلاب اسلامی اشاره کرد و افزود: «هرکس برای احیای امر انقلاب و پایدارسازی نظام تلاش می‌کند، رهبر عزیز ما قدردان اوست و من نیز از تمامی دست‌اندرکاران این رویداد تشکر می‌کنم.»

دکتر طهرانچی ادامه داد: «در نسل پنجم انقلاب صنعتی، انسان به‌عنوان ابزار دیده می‌شود. اگر انسان به مثابه ابزار باشد، دیگر اهل گفت‌وگو نخواهد بود. این رویداد، کرسی‌های آزاداندیشی را به‌عنوان یک جریان مطرح می‌کند. نظام آموزش عالی ما به گفت‌وگوی روشمند نیاز دارد. در دانشگاه‌ها، از مرحله آموزش و پژوهش عبور کرده و اکنون به کسب توانایی‌های نرم، مانند توانایی گفت‌وگو نیازمندیم.»

وی افزود: «رویداد کرسی‌های آزاداندیشی به دنبال کسب فناوری نرم و روشمندی در گفت‌وگو است. خداوند در سوره الرحمن مسیر سعادت بشر را مشخص کرده و قرآن و کلام خود را به بشر عرضه کرده است. بیان با تفکر عجین است و اگر زبان فرد را از او بگیرید، او را از تفکر بنیادی محروم کرده‌اید. زبان مادری فرد را به یک متفکر تبدیل می‌کند، در حالی که با زبان ترجمه‌شده، فرد تنها یک مترجم است.» 

دکتر طهرانچی خاطرنشان کرد: «علم، توانایی و گرایش با منطق گفت‌وگو به هم مرتبط می‌شوند. گفت‌وگو نتیجه‌ای از علم است که بر گرایش اثر می‌گذارد. علم با تفکر و توانایی با فرهنگ و فناوری مرتبط است و برای توسعه این عناصر، گفت‌وگو ضروری است. نظامی که صرفا دانش داشته باشد، یادگیری در آن رخ می‌دهد اما گفت‌وگو زمانی صورت می‌گیرد که بتواند فرهنگ‌سازی کند. فناوری نرم به معنای توانایی ایجاد الگوهای فرهنگی است و کرسی‌های آزاداندیشی به دنبال کسب این فناوری نرمند.»

وی تأکید کرد: «گفت‌وگو باید روشمند باشد و از اخلاق گفت‌وگو حمایت کند. دانشگاه‌ها باید فضایی ایجاد کنند که دانشجویان علوم انسانی از کرسی‌های آزاداندیشی عبور کرده و توانمندی گفت‌وگو را کسب کنند. بدون این توانایی، علوم انسانی به معنای واقعی نخواهد بود.» رئیس دانشگاه آزاد ادامه داد: «گفت‌وگو ثمره دانشگاه است و فناوری در کنار گرایش و دانش به ایجاد توانایی‌های لازم برای گفت‌وگو کمک می‌کند. اگر تحمل شنیدن حرف مخالف و صبر در گفت‌وگو نداشته باشیم، اخلاق گفت‌وگو را نخواهیم داشت.»

وی به اهمیت تربیت اخلاقی در برابر وسوسه‌های شیطانی و ابزارهای گناه اشاره کرد و افزود: «روش قرآن در مواجهه با این چالش‌ها، تقوا و خودکنترلی است. تقویت گفت‌وگو راهکاری برای مدیریت فضای مجازی است، زیرا گفت‌وگو از ظرفیت‌های فضای مجازی به‌درستی استفاده کرده و آن را در فضای حقیقی به نتیجه می‌رساند.» 

دکتر طهرانچی تأکید کرد: «کرسی‌های آزاداندیشی بخشی از رسالت دانشگاه آزاد است و فعالیت اساتیدی که به داوری و راهنمایی این رویداد کمک کرده‌اند، باید به‌عنوان بخشی از فعالیت دانشگاهی آنها محسوب شود.»

وی در پایان گفت: من نمی‌گویم داوری این رویداد بدون نقص است اما داوری نیز مانند هر امر دیگری باید رشد کند. ما نکات ارائه‌شده را دریافت و تحلیل کرده و در سال آینده بهبود خواهیم داد. مهم‌تر از گفت‌وگو این است که بتوانیم مخاطب را قانع کنیم و توانمندی ما باید در این زمینه تقویت شود تا بتوانیم جامعه را اقناع کنیم.