پرچم یک کشور، نه‌تنها یک نماد ملی بلکه بازتابی از تاریخ، تحولات سیاسی و هویت فرهنگی آن است. در سوریه، پرچم از زمان استقلال از قیمومیت فرانسه در سال ۱۹۴۶ تا به امروز تغییرات متعددی را تجربه کرده و هربار این تغییرات حامل پیام‌های عمیق سیاسی و اجتماعی بوده است.
معنای رنگ‌ها و ستاره‌ها در پرچم سوریه
به گزارش مجله کژمژ؛ پرچم کنونی سوریه از سه رنگ افقی قرمز، سفید و سیاه تشکیل شده که دو ستاره سبز در مرکز آن قرار دارند. هر رنگ و عنصر در این پرچم معنای خاصی دارد:
- قرمز: نشان‌دهنده خون شهدایی است که در راه استقلال سوریه و مبارزات ملی‌گرایانه فدا شده‌اند. این رنگ همچنین به شورش اعراب علیه امپراتوری عثمانی اشاره دارد.
- سفید: نماد صلح و آرمان‌های ملتی است که پس از دوره‌های آشفتگی در آرزوی آرامش و بازسازی است.
- سیاه: نماد دوران سختی و ظلم، به‌ویژه در زمان حکومت عثمانی و استعمار، و نیز مقاومت مردم در برابر سرکوب‌هاست.
- دو ستاره سبز: در ابتدا نشان‌دهنده اتحاد سوریه و مصر در قالب جمهوری متحد عربی بودند. امروزه این ستاره‌ها به نماد وحدت و هویت ملی سوریه تبدیل شده‌اند.
تاریخچه تغییرات پرچم سوریه
- ۱۹۴۶: نخستین پرچم رسمی پس از استقلال، دارای سه نوار افقی سبز، سفید و سیاه با سه ستاره قرمز در مرکز بود که هر ستاره نماینده یکی از مناطق اصلی سوریه بود.
- ۱۹۵۸: پس از تشکیل جمهوری متحد عربی بین سوریه و مصر، دو ستاره سبز جایگزین سه ستاره قرمز شدند که نماد اتحاد دو کشور بود.
- ۱۹۶۱: پس از فروپاشی این اتحاد، سوریه دوباره به طرح اولیه بازگشت.
- دهه ۱۹۷۰: هنگام تشکیل فدراسیون جمهوری‌های عربی میان سوریه، مصر و لیبی، طرحی با عقاب در مرکز معرفی شد. اما با فروپاشی این اتحاد، سوریه به طرح دو ستاره بازگشت.
- ۱۹۸۰: پرچم کنونی، با دو ستاره سبز، به‌عنوان نماد ملی تثبیت شد.
اختلافات میان پرچم دولت و مخالفان
در جریان جنگ داخلی سوریه و شکل‌گیری گروه‌های مختلف مخالف، پرچم به نمادی از اختلافات سیاسی و ایدئولوژیک تبدیل شد. مخالفان دولت بشار اسد، از جمله گروه‌های وابسته به نیروهای تحریرالشام، پرچمی متفاوت را به‌عنوان نماد خود برگزیدند:
- پرچم مخالفان: شامل سه نوار افقی سبز، سفید و سیاه با سه ستاره قرمز در مرکز است. این پرچم برگرفته از نسخه اولیه پرچم سوریه در سال ۱۹۴۶ است که نماد استقلال از قیمومیت فرانسه بود.
- دلایل انتخاب: مخالفان دولت اسد، پرچم کنونی را نماینده حکومت بعث می‌دانند و پرچم ۱۹۴۶ را به‌عنوان نماد مقاومت، استقلال و هویت ملی برگزیده‌اند.
معانی رنگ‌ها و ستاره‌ها در پرچم مخالفان
پرچم شورشیان (تحریرالشام) که به پرچم استقلال نیز مشهور است، معانی مشابهی با پرچم رسمی سوریه دارد اما پیام‌های متفاوتی را منتقل می‌کند:
- سبز (بالا): امید، رشد و اسلام به‌عنوان ستون اصلی فرهنگ و هویت سوریه.
- سفید (مرکز): صلح و اتحاد ملی که شورشیان وعده آن را پس از سرنگونی دولت اسد داده‌اند.
- سیاه (پایین): یادآور دوران مبارزه علیه ظلم و استبداد، که اکنون به‌زعم شورشیان علیه حکومت بشار اسد ادامه دارد.
- سه ستاره قرمز: نماد سه منطقه اصلی سوریه و تعهد به بازگرداندن کشور به وضعیت قبل از سلطه حزب بعث.
پرچم؛ نمادی از تاریخ و تحولات سیاسی
پرچم سوریه در طول تاریخ نشان‌دهنده تغییرات سیاسی و اجتماعی عمیق این کشور بوده است. از روزهای استقلال تا جنگ داخلی، هر تغییری در طراحی پرچم نمایانگر یک دوره جدید و آرمان‌های متفاوت بوده است.
پرچم کنونی (دولت): نماینده هویت ملی‌گرای عربی، میراث بعث و وحدت اعراب.
پرچم مخالفان: بازگشت به آرمان‌های اولیه استقلال و مخالفت با نظام بعث و بشار اسد.
هر دو پرچم، در عین اختلافات، نشان‌دهنده یک واقعیت تلخ هستند: سوریه هنوز در تلاش برای رسیدن به وحدت، صلح و ثبات است.
