مسیر تحول در علوم انسانی از ابتدا اشتباه بوده است

حجت‌الاسلام رضا غلامی عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات فرهنگی در گفت‌وگو با ویژه‌نامه «فرهیختگان» اظهار کرد:«من چندان ارزیابی مثبتی از راه‌رفته شده ندارم. البته نمی‌خواهم در برابر برخی زحمات صادقانه که از ابتدای انقلاب اسلامی تا الان کشیده شده قدرناشناسی کنم؛ اما واقعیت را نیز نمی‌خواهم از شما پنهان کنم. به دلیل عدم درک عمیق و ملموس جامعه علمی انقلابی از علم و ساختمان آن، مسیر تحول در علوم‌انسانی از ابتدا مسیری غلط بوده و این مسیر غلط، نه‌تنها اصلاح نشده؛ بلکه به همان شکل دائماً تقویت شده است.»

حجت‌الاسلام رضا غلامی گفت:«ابتدا فکر می‌کردند با پالایش متون علوم‌انسانی از یک‌سری اصطلاحات و واژه‌ها یا حذف برخی دروس مثلاً نظریه داروین، علوم‌انسانی متحول می‌شود؛ مدتی که گذشت، گفتند علوم‌انسانی را با بازنگری در سرفصل‌ها، منابع و برنامه‌ریزی آموزشی متحول می‌کنیم. دیگرانی گفتند خوب است، بیاییم؛ مانند مواجهه نظام با آموزش‌و‌پرورش، یک پژوهشگاه مانند سازمان پژوهش و تألیف کتب درسی در آموزش‌و‌پرورش تأسیس کنیم و در آنجا یک‌سری کتب حکومتی و یکدست برای دانشگاه‌ها تهیه و فقط بگوییم استاد حق دارد این کتاب‌ها را واو به واو تدریس کرده و در پایان ترم، از مطالب آن امتحان بگیرد! امثال ما هم به‌اشتباه رفتیم به دنبال شکل‌دهی به علوم‌انسانی اسلامی که از اساس غلط بود؛ چرا؟ برای اینکه علم، دینی و غیر‌دینی ندارد و مبانی عقلی دین، حداکثر می‌تواند در فلسفه پشت سر علم، به‌مثابه فلسفه حضور داشته باشد.»

او افزود:«مسئله جدی‌تری که برای نخستین‌بار می‌خواهم عرض کنم، توهم دشمنی و توطئه از جانب علوم‌انسانی در دانشگاه‌ها بود! هر کجا در فرهنگ شکست می‌خوردیم و احساس عقب‌گرد داشتیم، آن را گردن علوم‌انسانی می‌انداختیم و فکر می‌کردیم اگر علوم‌انسانی همان چیزی باشد که ما دوست داریم، دیگر در مواجهه فرهنگی شکست نمی‌خوریم! به‌هرحال، تا الان هنوز اندیشه درستی درباره تحول علوم‌انسانی وجود نداشته و آنچه اتفاق افتاده بیشتر علوم‌انسانی را ضعیف‌تر و رنجورتر از پیش کرده است. همان‌طور که عرض کردم، چندان کار شایسته و درخوری انجام نشده که بتوان نام آن را تحول گذاشت؛ اما اگر نخواهم بی‌انصافی کنم، می‌توانم به بعضی کارهای خودجوش ناشران خصوصی با همکاری شماری از استادان دانشگاه‌ها در ترجمه مجموعه‌ای از دیدگاه‌ها و نظریات علوم‌انسانی و اجتماعی در جهان اشاره کنم.»

متن کامل این گفت‌وگو را در ویژه‌نامه «رؤیای دانشگاه ایرانی» بخوانید

اگر علاقه‌مند به تهیه این ویژه‌نامه‌ فرهیختگان هستید به شماره زیر پیامک بزنید.

۰۹۱۰۸۱۰۶۵۳۳

+

آخرین اخبار ورزشی را در جامعه ورزشی آفتاب نو بخوانید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

advanced-floating-content-close-btn