محمد صادق الهاشمی کارشناس ارشد عراقی حوزه غرب آسیا معتقد است ؛
عربستان ؛ امارات ؛ اردن و مصر اجازه فعالیت و تشکیل دولت به اخوانالمسلمین را نمیدهند، زیرا از گسترش تروریسم به کشورهای خود، توسعه نفوذ ترکیه و قطر، سلب اختیار از جهان عرب، و همچنین سیطره ترکیه و قطر بر گذرگاه تجاری بینالمللی بیم دارند. افزون بر این، گسترش نفوذ قطر به نقش عربستان آسیب میرساند.
از برجستهترین چالشهای دولت جولانی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
اول: چالشهای داخلی
۱. تعدد گروهها و اختلاف در جهتگیریها:
تعداد گروههایی که هیئت تحریر الشام را تشکیل میدهند: ۳۷ گروه.
تعداد تشکلهای دیگری که بهسرعت برای کسب سهمی از حکومت و بر اساس قانون سهمیهبندی تشکیل شدهاند: ۲۱ تشکل.
تعداد احزاب سکولار همراه با ارتش آزاد: ۸ حزب.
تعداد احزاب عشایری که به نام سران قبایل در حلب و سایر شهرها تشکیل شدهاند: ۱۱ حزب.
۲. حضور قسد و کنترل ۸۰٪ نفت سوریه:
قسد بازگشت به خیمه جولانی را نمیپذیرد و به فدرالیسم میاندیشد، در حالی که جولانی آنها را تنها شهروندان سوری میداند.
۳. جامعه مدنی و سکولار سوریه:
این جامعه با گرایش افراطی اخوانالمسلمین هماهنگ نیست.
۴. بحران اقتصادی:
نبود درآمدها و اقتصادی پایدار، چالشی بزرگ است.
دوم: چالشهای ایدئولوژیکی دولت جولانی
۱. محاصره ایدئولوژیکی:
دولت جولانی از سوی اردن سکولار، عراق شیعه و لبنان شیعه و سنی که با گرایشهای اخوان مخالفاند، محاصره شده است.
۲. کردها:
حضور قسد مایه نگرانی ترکیه و مسعود بارزانی است، زیرا قسد موجودیتی ویژه دارد که دولتهای ترکیه، سوریه و اقلیم کردستان عراق را تهدید میکند.
۳. حزب کارگران کردستان و دیگر احزاب:
این احزاب تهدیدی برجسته و قوی برای ترکیه و سوریه بهشمار میآیند.
سوم: تهدید مشروعیت
جامعه بینالمللی، روسیه و چین بهآسانی نمیتوانند دولت جولانی را به رسمیت بشناسند. روسیه و برخی دیگر از کشورها همچنان حکومت بشار اسد را موجود و مشروع میدانند.
چهارم: انسجام سیاسی
در داخل جامعه سیاسی سوریه چالشهای عمیقی وجود دارد که بهمرور آشکار خواهند شد: ۱. حضور بقایای ارتش سوریه. ۲. وجود علویان. ۳. عدم تمایل دروزیها به پیوستن به دولت جولانی. ۴. حضور نهادهای قدیمی سوری مانند ارتش، پلیس و امنیت که در آینده میتوانند دولت جولانی را تضعیف کنند.
پنجم: چالش رژیم اشغالگر اسرائیل
حرکتهای اسرائیل برای تخریب دولت سوریه از طریق حملات نظامی، ایجاد هرجومرج امنیتی، و تضعیف انسجام اجتماعی با تحریک به جنگهای داخلی و منطقهای، تهدیدی جدی بهشمار میآید. از اینرو، امام خامنهای با خطاب به مردم سوریه، اعتماد خود به آنان را اعلام کرد که از کشورشان دفاع خواهند کرد.
ششم: تهدید جنگها و احیای تروریسم
با توجه به اینکه تروریسم خطری برای نظامهای عربی محسوب میشود، ممکن است حضور تروریسم در سوریه و تبدیل آن به یک دولت، این تجربه را به کشورهای خلیجفارس صادر کند. این امر باعث خواهد شد که این کشورها دولت جولانی را به رسمیت نشناسند، زیرا به رسمیت شناختن آن به معنای مشروعیتبخشی به حرکت سلفیها در کشورهایشان و تلاش برای ایجاد دولتهای جایگزین نظامهای سنتی عربی خواهد بود.