«تابناک با تو» – میانگین سنی شرکت کنندگان این مطالعه ۶۲ سال بود و محققان همچنین از داده‌های ژنتیکی که توسط بایوبانک نگهداری می‌شد نیز به منظور محاسبه امتیاز خطر ژنتیکی ابتلا به دیابت استفاده کردند…
محققان مختلف از نقاط گوناگون جهان از جمله بوستون آمریکا و منچستر بریتانیا دریافته اند: افرادی که بالاترین بی نظمی را در میزان خواب شبانه خود داشتند، ۵۹ درصد بیشتر از افرادی که الگوی خوابشان منظم بود، طی یک پیگیری ۷.۵ ساله به دیابت مبتلا شدند. نتایج این پژوهش توسط مجله Diabetes Care در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.
با ناهماهنگ شدن خواب، خطر ابتلا افزایش می‌یابد
به منظور بررسی ارتباط میان خواب نامنظم و خطر ابتلا به دیابت، محققان از داده‌های بایوبانک بریتانیا استفاده کردند که به آنها اجازه دسترسی به اطلاعات ۸۴۴۲۱ شرکت کننده را برای مطالعه مد نظر داده است. داده‌های مربوط به میزان خواب و کیفیت آن نیز در دسترس بودند، چرا که از شرکت کنندگان دعوت شده بود تا از شتاب سنج استفاده کنند؛ دستگاهی که سطوح فعالیت را بسیار شبیه به یک ساعت تناسب اندام ثبت می‌کند. گفتنی است که این داده‌ها به مدت هفت روز در مقطعی بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ ردیابی شده بودند.
میانگین سنی شرکت کنندگان این مطالعه ۶۲ سال بود و محققان همچنین از داده‌های ژنتیکی که توسط بایوبانک نگهداری می‌شد نیز به منظور محاسبه امتیاز خطر ژنتیکی ابتلا به دیابت استفاده کردند. محققان دریافتند: شرکت کنندگانی که مدت زمان خواب آنها بین ۳۱ تا ۴۵ دقیقه از میانگین زمان معمول انحراف داشت، در مقایسه با افرادی که انحراف ۳۰ دقیقه‌ای یا کمتر داشتند، ۱۵ درصد بیشتر در معرض خطر ابتلا به دیابت بودند. به همین ترتیب افرادی که بیشترین انحراف را داشتند، یعنی ۹۱ دقیقه یا بیشتر، پس از در نظر گرفتن فاکتور‌های دیگر نظیر سن، جنس و نژاد، با افزایش خطر ۵۹ درصدی رو به رو شدند.
محققان همچنین تفاوت‌های مورد بحث را در خصوص زمان انحراف بیش از ۶۰ دقیقه و کمتر از ۶۰ دقیقه نیز تجزیه و تحلیل کردند و دریافتند که گروه اول با خطر افزایش ۳۴ درصدی مواجه خواهند شد. ۹۷ ٪ از اعضای این گروه سفیدپوست و بیش از ۴۵ ٪ آنها دارای مدرک دانشگاهی بودند.
خواب چگونه بر هورمون‌ها تاثیر می‌گذارد؟
لازم به ذکر است که در این مطالعه نویسندگان به بررسی مکانیسم‌های پایه‌ای اثرگذار بر رابطه خواب و دیابت نپرداختند، اما توضیح دادند که این موضوع ممکن است به دلیل الگو‌های خواب نامنظم باشد که ریتم شبانه روزی بدن را مختل می‌کند. آنها اضافه کردند که این چرخه شبانه روزی ناپایدار می‌تواند با متابولیسم گلوکز تداخل ایجاد کند و منجر به کاهش حساسیت به انسولین شود.
آنها در واقع روی تاثیر نظم خواب بر خطر ابتلا به دیابت متمرکز شدند، زیرا شواهد فزاینده‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد تنوع خواب می‌تواند بر سلامت متابولیک اثر بگذارد. در مطالعات قبلی نیز مدت زمان خواب، کیفیت خواب و سایر اختلالات خواب با خطر ابتلا به دیابت مرتبط بوده اند.
دکتر Sudha Tallavajhula، نورولوژیست و متخصص خواب توضیح می‌دهد:
«هم در مطالعات بالینی و هم تحقیقاتی، مشاهده می‌کنیم که اختلالات خواب مسیر‌های هورمونی را تغییر می‌دهند. طی فرآیند خواب، کل محور غدد درون ریز، یعنی مسیری که تمام عملکرد‌های هورمونی را در بر می‌گیرد، دستخوش یک تغییر چرخه‌ای می‌شود. برای نمونه هورمون‌هایی که طی خواب به دلیل فعالیت کم مورد نیاز نیستند، مثلا انسولین و استروئیدها، به طور معمول کاهش می‌یابند.
در مقابل سطح این هورمون‌ها در ساعات صبح افزایش می‌یابد تا نیاز بدن برای فعالیت را برآورده کنند. در نتیجه خواب ناکافی و بی کیفیت منجر به استفاده ضعیف از گلوکز و چربی خواهد شد.
تحقیقات زیادی وجود دارند که هم چاقی و هم دیابت را با اختلالات خواب مرتبط می‌کنند. از دیدگاهی بزرگتر، اختلالات خواب با ناکارآمدی متابولیک کلی مرتبط هستند که زمینه ساز دیابت و چاقی است. این رابطه چند عاملی است و به هر دو سمت پیش می‌رود، به این معنی که اختلالات خواب می‌توانند خطر ابتلا به دیابت و چاقی را افزایش دهند. این دو وضعیت نیز خود منجر به اختلالات خواب بیشتر می‌شوند.»
ریتم شبانه روزی و خطر دیابت نوع ۲
پیش از این محققان نقش ریتم شبانه روزی را بر خطر دیابت نوع ۲ بررسی کردند. برای این مطالعه که در مجله سالنامه‌های پزشکی داخلی منتشر شده است، آنها به پژوهش پرستاران بهداشت II نگاه کردند و دریافتند که «جغد‌های شب» یا همان شب زنده داران بیشتر از «پرندگان صبحگاهی» یا افراد سحرخیز در معرض ابتلا به دیابت نوع ۲ قرار دارند.
کرونوتایپ یا نوع ساعت زیستی (تمایل به خوابیدن در یک زمان خاص طی یک دوره ۲۴ ساعته)، با ریتم شبانه روزی فرد مرتبط است که ساعت بدن فرد را توصیف می‌کند. تصور می‌شود که این ریتم علاوه بر فاکتور‌های دیگر، تحت تاثیر میزان نور نیز قرار داشته باشد.
محققان در عین حال متوجه شدند که «جغد‌های شب» با احتمال بیشتری رفتار‌های مربوط به شیوه زندگی ناسالم را بروز می‌دهند. گفتنی است هنگامی که داده‌ها بر اساس عوامل سبک زندگی تنظیم شدند، اثر کرونوتایپ مقداری تضعیف شد.
هرچند این مطالعه مکانیسم‌های زمینه‌ای دخیل را هویدا نساخت، اما بر اهمیت روتین‌های سالم برای پیشگیری از دیابت نوع ۲ تأیید کرد.
حفظ سبک زندگی سالم از جمله خواب کافی و منظم، فعالیت بدنی همیشگی و مصرف وعده‌های غذایی با کیفیت و متعادل، به سلامت کلی و پیشگیری از دیابت نوع ۲ کمک می‌کند.
منبع: عصرایران
