تحول ساختاری عدالت‌محور زمینه‌ساز خیز جدید علمی است

دکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد در بیست‌و‌هفتمین اجلاس شورای دانشگاه آزاد‌‌ با تسلیت شهادت مجاهدان دفاع از حریم اسلام و تشیع گفت: «بنا داشتیم شورای دانشگاه آزاد را در روز تأسیس دانشگاه آزاد برگزار کنیم که با شهادت آیت‌الله رئیسی در مسیر خدمت به مردم مصادف شد.»

وی ادامه داد: «در این ایام حوادث بی‌شماری رخ داده است. انتخابات ریاست‌جمهوری یکی از این اتفاقات بود که مشارکت مردم، دوباره نشان داد که این مردم پای انقلابند. بحمدالله مجموعه دانشگاه آزاد نیز رو‌سفید از این امتحان بیرون آمد و درصد مشارکت دانشگاهیان دانشگاه آزاد به طریق معنایی از جوانان هم‌سن‌و‌سال خود بیشتر بود.»

وی با انتقاد از تأخیر اعلام نتایج کنکور سراسری تصریح کرد: «متأسفانه برای چندمین سال متوالی با تأخیر در اعلام نتایج مواجهیم و هنوز سال تحصیلی قوام خود را پیدا نکرده است. ان‌شاءالله در هفته پیش رو با همت عزیزان ورودی‌های دانشگاه را داشته باشیم. طبق پیش‌بینی‌ها به نظر می‌رسد جمعیت دانشجویی دانشگاه آزاد از سال گذشته فراتر خواهد رفت. بحمدالله در زمینه دکتری تقریبا ظرفیت اعلامی تماما تکمیل شده است. در کارشناسی‌ارشد بیش از سال گذشته، استقبال وجود داشته و به نظر می‌رسد جمعیت دانشجویی بیش از جمعیت یک میلیون و ۳۶۰ هزار سال گذشته خواهد بود.»

رئیس دانشگاه آزاد با گرامیداشت یاد و خاطره سید مقاومت، شهید سید‌حسن نصرالله، گفت: «توجه به حوادث منطقه در این ایام بسیار مهم است. اتفاقی که به‌عنوان عملیات وعده صادق۲ رقم خورد، اتفاق بزرگی بود. این عملیات جدای از قدرت و جسارت حاصل از شجاعت رهبران و افسران و نظامیان، قدرت علم و فناوری بود. درواقع قدرت علم و فناوری وعده صادقی را ساخت که توانست همچون ابابیل بر سر رژیم‌صهیونیستی ریزش کند و دانه بیفکند، در‌حالی‌که همه علم و فناوری دنیا به کمک آنها رفته بود.» رئیس دانشگاه آزاد با تأکید بر اهمیت برگزاری نمازجمعه نصر توسط مقام‌معظم‌رهبری، گفت: «جمعه نصر از موضوعات بسیار مهم است. درواقع نمازجمعه نصر نماد اقتدار کشور شد.»

وی در ادامه گفت: «در داستان نامه حضرت سلیمان، مشاوران دربار وقتی خواستند قوت حکومت ملکه سبا را ذکر کنند، به دو نکته اشاره کردند. قَالُوا نَحْنُ أُولُو قُوَّهٍ -ما صاحب قدرتیم- و وَأُولُو بَأْسٍ شَدِیدٍ. این دو نکته نشان می‌دهد اگر هر حکومتی بخواهد در مقابل تعدی دیگران، صاحب قدرت و اقتدار باشد، به دو بخش نیاز دارد. هم قوه و هم بأس شَدید.» وی با تأکید بر اینکه دانشگاه برای توسعه کشور است، خاطرنشان کرد: «در این بین سوالی که مطرح می‌شود، این است که دانشگاه باید چگونه عمل کند؟ یکی از تعاریف اساسی دانشگاه این است که دانشگاه نهاد اقتدار‌آفرین است، یعنی هم ‌قوت‌، هم ‌بَأس شَدید، باید مصدرش دانشگاه باشد. البته برای دانشگاه تعاریف دیگری نیز آمده که به آنها نیز می‌پردازیم. بیشتر از همه‌چیز دانشگاه در ایران به نهاد علم معروف شد؛ این یک ترجمه غلط‌ بود که در کشور دانشگاه را به آموزش عالی higher) education) تعبیر کردند. درواقع زمانی که موضوع دانشگاه مطرح شد، فرهنگ را از چیزی که قبلا به آن آموزش‌و‌پرورش می‌گفتند، حذف و نام آموزش عالی به آن دادند.»

دکتر طهرانچی با بیان اینکه در غرب، دانشگاه نهاد توسعه است و به آن تحت عنوان نهاد رشد و پیشرفت نگاه می‌کنند، افزود: «در این جلسه به آیه «أَفَلَا یتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ‌ام عَلَى قُلُوبٍ أَقْفَالُها» تکیه می‌کنیم که می‌گوید آیا تدبر در قرآن انجام می‌دهید یا درحقیقت بر اندیشه‌های خود قفل زده‌اید؟ یعنی «عقل» و «دل» لازمه تدبر در قرآن است. یعنی کسی که در مواجهه با آیات قرآن بخواهد صرفا سمعی برخورد کند، این فرد به تدبر نمی‌رسد. پس این آیه ملاک بحث ما است.»

رئیس دانشگاه آزاد در توضیح «أُولُو قُوَّهٍ و بَأْسٍ شَدِیدٍ» گفت: «خداوند در آیه شریفه که دلاورمردان سپاه بر سینه خود دارند، می‌فرماید: «وَأَعِدُّواْ لَهم مَّا ٱستَطَعتُم مِّن قُوَّه وَمِن رِّبَاطِ ٱلخَیلِ تُرهبُونَ بِه عَدُوَّ ٱللَّه وَعَدُوَّکم» یعنی قوه آن چیزی است که به دستش بیاوریم و باعث ترس دشمن خدا و دشمن ما خواهد شد. مقام‌معظم‌‌رهبری جلسه دیدار با نخبگان را در فردای انجام عملیات وعده صادق۲ در شرایطی که همه می‌گفتند به صلاح نیست، لغو نکردند. مقتدرانه در این جلسه حضور یافتند و فرمودند: «ما باید تفوق علمی داشته باشیم. ما دشمن داریم. دلایلی دارد که حالا جای بحثش اینجا در این جلسه نیست؛ یعنی همه‌‌ کشورها، همه‌‌ ملت‌ها، رقبایی، بدخواهانی، دشمنانی دارند؛ و ما بیشتر از خیلی از کشورهای دیگر. باید با تفوق علمی بر آنها غلبه پیدا کنیم، کمااینکه اگر در جایی غلبه‌ای هم داشتیم، بر اثر همین تفوق علمی و فناوری بوده. من اینجا یادداشت کرده‌ام که برتری علمی و فناوری گاهی می‌تواند دست دشمن را از ضربه وارد کردن به جمعیت‌های بزرگی مثل غزه و ضاحیه کوتاه کند. ما اگر چنانچه از لحاظ علمی مثلا فرض بفرمایید در زمینه‌‌ تسلیحات، از این [چیزی] که هستیم مبالغی جلوتر بودیم، یقینا در اوضاع منطقه اثر می‌گذاشت؛ و می‌توانست مانع از افروختن این آتش‌های سوزنده‌‌ دل‌ها و جان‌ها بشود یا آنها را خاموش کند. حرکت علمی، تفوق علمی، یک چنین چیزهایی هم دارد.»

دکتر طهرانچی با بیان اینکه امروز منظور از تعبیر قوه برتری علمی و فناوری است، ادامه داد: «اگر برتری علمی و فناوری به دست آوردیم، صاحب قوه شده‌ایم. این نکته بسیار مهمی است، اما اینکه جنس قوه از چه جنسی باید باشد، باید به آیه «أَفَلَمْ یسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَینْظُرُوا کیفَ کانَ عَاقِبَهُ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهمْ کانُوا أَکثَرَ مِنْهمْ وَأَشَدَّ قُوَّهً وَآثَارًا فِی الْأَرْضِ فَمَا أَغْنَى عَنْهمْ مَا کانُوا یکسِبُونَ» دقت کنیم. خداوند در این آیه می‌فرماید چرا عاقبت پیشینیان خود که دارای قوه و قدرت بیشتری بودند را مشاهده نمی‌کنید. «وَمَا کانَ اللَّه لِیعْجِزَه مِنْ شَیءٍ فِی السَّمَاوَاتِ وَلَا فِی الْأَرْضِ إِنَّه کانَ عَلِیمًا قَدِیرًا» یعنی خیال نکنید که اگر آنها ابزار زیادی داشتند، می‌توانستند در مقابل خدا عرض‌اندام کنند. «إِنَّه کانَ عَلِیمًا قَدِیرًا»، خداوند عالم، قادر و همواره دستش بالاتر است. «علیم» و «قدیر» همان علم و فناوری است که ما از این آیات متوجه می‌شویم. اسم فاعل علیم، خالق و اسم فاعل قدیر، فاطر است. پس «إِنَّه کانَ عَلِیمًا قَدِیرًا» (هیچ موجودی در آسمان‌ها و زمین از قدرت خدا نتواند کاست، که همانا خدا در ازل و ابد عالم قادر مطلق است) یعنی بشر نمی‌تواند در مقابل خدا عرض‌اندام داشته باشد. پس جنس این آیه شریفه با فرمایش مقام‌معظم‌رهبری یکی است.»

رئیس دانشگاه آزاد با اشاره به بخش دیگری از سخنان رهبر انقلاب در نشست اخیر با نخبگان اظهار کرد: «مقام‌معظم‌رهبری در این دیدار بحث را به خیزش دوم علمی کشاندند و خیزش علمی را مطالبه کردند.» وی خاطرنشان کرد: «در دوره ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۱ یک‌دهه در علم و فناوری پیشتاز شدیم. از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۹ دوره نسل چهارم صنعتی است که بحث فضای دوگانه سایبری فیزیکی مطرح شد، ما در دهه اول این ۲۰ سال، خیزش اول علمی را رقم زدیم؛ در حدی که شتاب علمی ما از چینی‌ها هم بالاتر بود. ۱۳ برابر رشد جهانی یا به عبارتی بالاترین رشد را در این ۱۰ سال داشتیم اما متأسفانه براثر عواملی رشد ما متوقف شد.»

دکتر طهرانچی در تشریح علل و عوامل کاهش رشد علمی در کشور گفت: «سال ۲۰۱۹ شروع نسل پنجم علم و فناوری است، عربستانی‌ها از این دوران شروع به رشد علمی کردند. چینی‌ها در این سال از آمریکایی‌ها پیش‌گرفتند. سال ۲۰۱۹، سال کلیدی است. در این سال کرونا همه‌گیر شد. سال ۲۰۱۹ دوران علم برای امنیت که از سال ۲۰۰۱ شروع ‌شده بود، پایان یافت. حاج‌قاسم به شهادت رسید و اتفاقات مهمی در این سال به‌وقوع پیوست.»

وی ادامه داد: «آمریکایی‌ها در مقاله‌ای در نشریه نیچر که سال ۲۰۰۵ منتشر شد، نوشتند ایرانی‌ها درحال سبقت گرفتنند. آنها یک روز صاحب علم دنیا بودند. باید جلوی پیشرفت آنها با تحریم‌ها و اغتشاشات سیاسی گرفته شود. در این مقاله نیچر صریحاً ذکر شده پیشرفت علمی ایران به‌خاطر این است که مقام‌معظم‌رهبری توسعه کشور را با توسعه علم همراه کردند و فراخوان دادند که در همه زمینه‌های علمی شروع به کار و فعالیت شود. اتفاقی که افتاده این بود که ما یک جریان علمی ساختیم. موشک، پهپاد و هسته‌ای ثمره خیزش اول علمی در کشور است.»

وی در ادامه با اشاره به سبقت علمی از ترکیه در سال ۲۰۱۱ گفت: «بعد از خیزش اول از سال ۲۰۲۳ درحال عقب افتادن از ترکیه‌ایم. چرا خیزش علمی متوقف شد؟ در سال ۲۰۰۵ صریحاً آمریکایی‌ها گفتند باید جلوی ایرانی‌ها را بگیرید. وقایع سال‌های ۸۸ و ۱۴۰۱ بعد از سال ۲۰۰۵ اتفاق افتاده است. آنها خوب می‌فهمند که چرا باید بین جامعه دانشگاهی و نظام فاصله بیندازند و صریحاً گفته‌اند فرمول ما این است. حالا که دوباره مقام‌معظم‌رهبری فراخوان خیزش دوم داده‌اند باید به آن توجه کنیم.»

رئیس دانشگاه آزاد در ادامه با اشاره به آیه «لَعِبٌ وَلَهوٌ وَزِینَهٌ وَتَفَاخُرٌ بَینَکمْ وَتَکاثُرٌ فِی الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ»، گفت: «شما یک دوره اولیه دارید، دوره‌ای که بدون عاقبت‌اندیشی شروع به کار می‌کنید، ولی فعالید، بعد به یک دوران رشد می‌رسید که زینت می‌شود. نتایج دستاوردهای دنیوی را می‌بینید، یک جایی دیگر می‌رسید که به آن تفاخر می‌شوید. بعد از آن گرفتار کثرت در عِده و عُده می‌شوید. اینجا بایستی خیزش دوم شکل بگیرد، یعنی چیزی که مقام‌معظم‌رهبری فرمودند، یک مطلب کاملاً شناخته‌شده جهانی است.»دکتر طهرانچی خاطرنشان کرد: «ما قوه‌ای به‌دست آورده‌ایم، چرا نتوانستیم آن را حفظ کنیم؟ به این دلیل که ما در جامعه علمی بأس شدید نداشتیم.»

رئیس دانشگاه آزاد در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به آیه شریفه «إِنَّ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّیلِ وَالنَّهارِ وَالْفُلْک الَّتِی تَجْرِی فِی الْبَحْرِ بِمَا ینْفَعُ النَّاسَ وَمَا أَنْزَلَ اللَّه مِنَ السَّمَاءِ مِنْ مَاءٍ فَأَحْیا بِه الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها وَبَثَّ فِیها مِنْ کلِّ دَابَّهٍ وَتَصْرِیفِ الرِّیاحِ وَالسَّحَابِ الْمُسَخَّرِ بَینَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یعْقِلُونَ»، گفت: «در این آیه لِقَوْمٍ یعْقِلُونَ چه کسانی‌اند؟ دانشگاه مظهر لِقَوْمٍ یعْقِلُونَ است. دانشگاه یک پدیده شناس نشانگر و صاحب تعقل، خردورزی و نظریه‌پردازی است. درواقع لِقَوْمٍ یعْقِلُونَ کارش نظریه‌پردازی است. دانشگاه مرکز تعقل است، امام خمینی(ره) سال ۵۸ می‌فرمایند: دانشگاه قوه متفکره ملت است. مقام‌معظم‌رهبری نیز در یکی از جلسه‌های خود فرموده‌اند: یکی از مراکز مهم تربیت قوه عاقله کشور دانشگاه است، یعنی همان لِقَوْمٍ یعْقِلُونَ. پس یکی از ویژگی‌های لِقَوْمٍ یعْقِلُونَ باید این باشد که قُلُوبُهم شَتَّى.»

دکتر طهرانچی با طرح این سوال که جایگاه موضوع لِقَوْمٍ یعْقِلُونَ در دانشگاه کجاست، ادامه داد: «طبق آیه «ٱللَّه ٱلَّذِی خَلَقَکم مِّن ضَعف ثُمَّ جَعَلَ مِن بَعدِ ضَعف قُوَّه ثُمَّ جَعَلَ مِن بَعدِ قُوَّه ضَعفا وَشَی بَه یخلُقُ مَا یشَاءُ وَهوَ ٱلعَلِیمُ ٱلقَدِیرُ» قوه مشخصات جسم است؛ چه جسم انسان، چه جسم اجتماع. ابزار هم دارد. من با عینک ضعف جسمانی را رفع می‌کنم. ابزاری که دستم می‌گیریم، معمولا برای جبران قوت است. خداوند اول جسم را آفرید، بعد نفس به آن وارد شد. درحقیقت ما یک صورت ظاهری داریم و یک صورت باطنی داریم که صورت باطنی ما نفس است.»

وی در ادامه با اشاره به آیه «وَنَفْسٍ وَمَا سَوَّاهَا فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا» تصریح کرد: «بین فجور و تقوا، نفس وجود دارد که در آن غضب، شهوت و وهم است. یک منظور از عقل، عقل عملی است که نفس را به عدالت می‌کشاند و یک منظور دیگر، عقل نظری است که مرتبه ثانویه روح ماست. پس مرتبه اولی عقل و مرتبه ثانویه روح است. انسان این ترکیب را دارد. وقتی می‌گوییم تربیت قوه عاقله، یعنی بخش دوم را بر انسان حاکم کنیم. دانشگاه می‌خواهد این کار را کند.» دکتر طهرانچی خاطرنشان کرد: «دانشگاه باید نهاد تعقل بشود. رهبری می‌فرماید که دانشگاه سه وظیفه دارد؛ نخست تربیت عالم، دوم تولید علم و سوم، آن که به تربیت عالم و تولید علم جهت دهد. عقل در این وظایف چه جایگاهی دارد؟ علم و فناوری محور دانشگاه است. دانشگاه باید تولید علم و فناوری داشته و تولید عالم و فناور را در دستورکار خود قرار دهد. برای تربیت عالم و فناوری باید عقل عملی و در جهت‌دهی به علم، عقل نظری را تحریک کرد. اگر ایمان نباشد، نتیجه یعلمون ظاهرا من الحیاه الدنیا می‌شود.»

وی ادامه داد: «اگر عقل عملی نباشد، دانشجو و استاد دچار فوران غضب، وهم و شهوت می‌شوند. اصلا کلاس، علمی نخواهد بود. پس با عقل عملی باید تربیت را جهت داد و با عقل نظری، تولید علم و فناوری را جهت‌دهی کرد. این موارد، معنای تربیت قوه عاقله است. ما دانشگاهیان باید چه کنیم که «قوم لایعقلون» نباشیم؟ خدا می‌فرماید «و قلوبهم شتی»؛ معنای قلوبهم شتی را وقتی در گلخانه، گل‌های رنگارنگ را می‌بینید درمی‌یابید؛ چراکه آنجا هر کدام رنگ، اندازه و آرایش خاص خود را دارند. در مقابل «الف بین قلوبهم» وجود دارد. یعنی باید تألیف قلوب جریان داشته باشد.»

عضو هیئت‌امنای دانشگاه آزاد تصریح کرد: «جامعه و دانشگاهی که با هم همراه نباشند، مصداق قلوبهم شتی هستند و تالیف بین قلوب ندارد. نقطه مقابل تالیف قلوب، دشمنی است. «الف بین قلوبکم» در مودت ایجاد می‌شود. مشخصات دانشگاه این نیست که هر کس ساز خودش را ‌بزند و یکدیگر را تکذیب کنند. خیزش علمی ما پایدار نشد؛ چون جامعه دانشگاهی تألیف میان قلوب نداشت. اول باید «قوم یعقلون» می‌شد و دوم «الف بین قلوبکم» اتفاق می‌افتاد. خدا در قرآن یکی شدن ابرها را با کلمه «اَلَفَ» توصیف می‌کند. تگرگ حاصل تألیف این ابرهای فشرده است که در آن همین تألیف و درهم‌تنیدگی رخ می‌دهد.»

رئیس دانشگاه آزاد ادامه داد: «در قرآن کریم آمده است که اگر جمعی تألیف قلوب نداشته باشند، بأسهم شدیدا نیز ندارند. بأس شدید در قرآن برای آهن به کار رفته است. خداوند می‌فرماید آهن را که در زمین فروبردیم، نتیجه آن بأس شدید است و منافعی برای مردم دارد. منظور از بأس شدید، سپر و زره نیست، بلکه این است که در کره‌زمین، آهن کیلومترها گسترش یافته است. حدود ۳ هزار و ۴۷۰ کیلومتر از شعاع ۶ هزار و ۳۰۰ کیلومتری زمین، آهن است. این آهن درون زمین بدون هیچ قیدی برای انسان منافع دارد. میدان مغناطیسی اطراف زمین یکی از همین منافع است و باعث می‌شود زمین را از بمباران یونی خورشیدی حفظ کند. اگر ذرات یونی به زمین برسند، حیات از بین می‌رود. نتیجه بأس شدید، سقف محفوظ است. این ذرات یونی که می‌توانند حیات را از بین ببرند، خودسوزی کرده و به شفق قطبی تبدیل می‌شوند. عذاب سعیر به معنای خودسوزی است.»

وی بیان کرد: «چرا آهن این خاصیت را دارد؟ چون ساختار و جهت اسپین منظمی دارد. اتم‌های آهن با یکدیگر هماهنگند؛ مصداق همان «الف بین قلوبهم» که اشاره کردم. یعنی هم نیروی جاذبه دافعه، هم انرژی درونی به کمینه رسیده است. بین عالم انسانی، اجتماعی و طبیعی مؤدت وجود دارد و ساختار اجتماعی مؤدت به کمینه انرژی و پایدار می‌شود. الماس نظم ساختاری دارد و از آهن قوی‌تر است؛ اما نظم مضاعف رفتاری ندارد. به همین دلیل، خدا نمی‌فرماید الماس را مایه بأس شدید قرار دادیم، بلکه آهن را در این زمینه مصداق می‌آورد.»

دکتر طهرانچی با اشاره به بیانات اخیر رهبر انقلاب در رابطه با تفاوت کشورهای اسلامی و امت اسلامی، اظهار کرد: «کشورهای اسلامی بسیارند؛ اما امت نیستند چون هماهنگ و یک‌جهت نیستند. امت یعنی مجموعه انسان‌هایی که در یک جهت و یک هدف و با یک انگیزه حرکت می‌کنند. اگر امت اسلامی تشکیل می‌شد، رژیم‌صهیونیستی باقی نمی‌ماند. دانشگاه نهاد خردورز (قوم یعقلون) و دارای همبستگی سازمانی است. یعنی همه عناصرش با هم از نظر گفتمانی و فکری یکی‌اند. اگر دانشگاه اینطور شد، هم قوه دارد و هم بأس شدید و می‌تواند خیزش دوم علمی را رقم بزند. آیا تک‌تک ما به عنوان یک عنصر از این دانشگاه، با هم همفکری گفتمانی و فکری داریم؟ دانشگاه‌های ما ساختار دارند، رئیس و معاون دارند؛ اما بأس شدید و الف بین قلوبهم دارند؟ آیا فقط یکدیگر را نقد می‌کنیم یا همفکری هم داریم؟ اگر دانشگاه می‌خواهد خیزش دوم علمی را رخ دهد، باید هم تفوق علم و فناوری را محقق کند و هم به مرحله کلهم ید واحد برسد تا بأس شدید اتفاق بیفتد. در این سال‌ها فقط از حیث سازمانی یکی بوده‌ایم. وقتی بأس شدید نباشد، خیزش علمی محقق نمی‌شود. اگر عدالت و مؤدت در نهاد دانایی و توانایی پیاده نشود، دانشگاه سازمان باقی می‌ماند. با سازمان هم مشکلی حل نمی‌شود، باید نهاد بشود. رهبری فرمود حزب‌الله از بین نمی‌رود، با اینکه ساختار لطمه دیده است. چون حزب‌الله تبدیل به نهاد مقاومت شده است. همه اجزا در ساخت نهاد مقاومت نقش دارند.»

عضو هیئت‌امنای دانشگاه آزاد با اشاره به اینکه مؤدت نتیجه نظم رفتاری و عدالت اجتماعی نتیجه نظم ساختاری است، گفت: «عدل باید از خانواده آغاز و به جامعه برسد. مرحوم حاج‌آقا مجتبی تهرانی می‌گوید که عدل و مؤدت باید در محیط‌های خانوادگی، معاشرتی و شغلی که افراد در آنها زندگی می‌کنند وجود داشته باشد. عدل اجتماعی در جایی نمود پیدا می‌کند که افراد با یکدیگر در ارتباطند. عدالت باید در جنبه‌های حقوقی، مالی، جانی و آبرویی جاری باشد. اگر می‌خواهید متوجه شوید که عادلید، ببینید کاری که در ارتباط با دیگران انجام می‌دهید، مورد پسند‌تان است یا خیر.»

وی اضافه کرد: «عقل تنظیم‌کننده عدالت و عدل منشأ تمام حسن‌هاست. به‌عنوان مثال فلان مدیر، یک کارمند را یک ساعت پشت در اتاق نگه می‌دارد، اگر شما می‌پسندید که این کار را با خودتان بکنند، برای دیگران هم بپسندید. عدالت در رفتار افراد است. سازمان با عدالت و مؤدت تبدیل به نهاد می‌شود. بی‌توجهی کارکنان به ارباب رجوع یا سایرین نشان می‌دهد که عدالت در آن سازمان جایی ندارد.»

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی بیان کرد: «عدالت به معنای اجرای شایسته‌سالاری و پیاده‌سازی نظام‌های ارتقا و پرداخت، ارتباط درست بین دانشجو و استاد و نظام اداری است. یعنی همه کنش‌ها با عدل در هم تنیده باشد.» وی با اشاره به آیه ۱۹ سوره الرحمن، مطرح کرد: «در این آیه شریفه زمانی که دو دریای شور و شیرین به یکدیگر می‌رسند، بین آنها عدل برقرار می‌شود. به این معنا که هیچ‌کدام بر دیگری برتری ندارد و در هم فرو نمی‌روند. این یعنی برقراری عدل. انقلاب میکروالکترونیک براساس همین مفهوم است. یک دریای الکترونیک و یک دریای حفره به هم می‌رسند و هیچ‌کدام بر دیگری برتری ندارد. یعنی هر دو نیمه‌هادی هستند و بین آنها برزخ وجود دارد. البته زمانی که فلز بین آنها قرار می‌گیرد این دو دریا یکی می‌شوند. بنابراین علم برگرفته از عدل مورد تأکید قرآن کریم است. دو سیستم می‌توانند با یکدیگر تعامل داشته باشند ولی هیچ‌کدام بر دیگری برتری نخواهد داشت.»

دکتر طهرانچی در ادامه تأکید کرد: «اگر سازمان پژوهشی تبدیل به نهاد تولید علم بر پایه مودت و عدالت نشود، کار علمی حاصل نمی‌شود. امروز خیزش دوم علمی باید در کشور رخ دهد تا دوباره پیشرفت علمی حاصل شود.»

عضو هیئت‌امنای دانشگاه آزاد معتقد است جمعه نصر نماد بأس شدید بود، زیرا رهبر انقلاب و مردم با مهربانی، مودت و عدالت زیر یک آسمان نشستند و عبادت کردند. دل‌ها به یکدیگر نزدیک بود. مقام‌معظم‌رهبری همراه با خانواده، فرزندان و نوه‌های خودشان در نمازجمعه شرکت کردند و خودشان را از مردم جدا نکردند.

وی اظهار کرد: «ما از زمان آشنایی با مدرنیته تا جایی که توانستیم سازمان ایجاد کردیم ولی همه سازمانند و تبدیل به نهاد نشدند. امروز نقش دانشگاه نیز نقش یک سازمان در جامعه است. در حال حاضر سازمان‌های کشور شغل‌محورند. به این معنا که مردم به افراد احترام می‌گذارند؛ چراکه در مصدر یک شغل و پست قرار گرفته‌اند. زمانی که از آن شغل خارج شوند، کسی به آنها حتی کوچک‌ترین توجهی نمی‌کند. درحالی‌که همان افراد زمانی که سمت داشند، همه به آنها توجه می‌کردند. این افراد در سازمان با ساختار هندسی نامنظم مدیرند.»

به گفته رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، ساختار سازمان یا هندسی با اضلاع منظم است یا نامنظم. در ساختار منظم اجزا هماهنگ، همدل و همفکرند؛ در چنین حالتی موضوع بأس شدید ایجاد می‌شود.

دکتر طهرانچی ادامه داد: «سازمان‌ها در رژیم غاصب صهیونیستی به‌صورت ساختار هندسی نامنظم و بدون هماهنگی اجزایند. برای همین نیز نظرات مختلفی وجود دارد، یکی اعتقاد به ادامه حمله دارد و دیگری خواستار اتمام جنگ است. این رژیم زمانی که مواجهه عینی با موضوعی پیدا کند، تازه مشخص می‌شود که بأس شدید ندارد.»

رئیس دانشگاه آزاد عنوان کرد: «در سازمان نگاه از بالا به پایین و اداری بین اجزا وجود دارد. ولی در نهاد ارتباط هم‌افزا بین اجزا وجود دارد. حالا سؤال این است که ما کدامیم؛ نهاد یا سازمان؟»

وی ادامه داد: «اجلاس شورای دانشگاه آزاد برای ایجاد همدلی و همفکری بیشتر برگزار می‌شود تا خانواده دانشگاه به یک امت تبدیل شود. دانشگاه، نهادی بر مبنای مودت و عدالت است که تولید علم و فناوری و تربیت قوه عاقله جامعه را برعهده دارد. ذات دانشگاه تربیت قوه عاقله است. اگر بأس شدید در دانشگاه شکل بگیرد، می‌تواند در جامعه نیز نقش‌آفرینی کند.»

دکتر طهرانچی تأکید کرد: «عدالت پژوهشی و عدالت آموزشی رکن بقای سیستم است. نباید فقط فردی که به مراکز قدرت وصل است، بتواند طرح پژوهشی بگیرد و فردی که به سازمان خاصی وصل نیست، نتواند طرح پژوهشی دریافت کند. اگر عدالت پژوهشی ایجاد نشود، خیزش علمی نیز ایجاد نخواهد شد.»

وی با بیان اینکه اگر در دانشگاه عدالت ایجاد شود، در جامعه نیز عدالت پیاده می‌شود، تصریح کرد: «عدالت باید ابتدا در آموزش باشد تا تجلی آن در جامعه مشاهده شود. باید آموزش و مودت و الفت و عدالت در کودکستان آموزش داده شود تا کودک با تمام وجود این عدالت را بپذیرد. در چنین شرایطی جامعه فرهیخته ایجاد می‌شود. ما ابتدا باید جامعه‌پردازی در دانشگاه را بر پایه مودت و عدالت نهادینه و بنا کنیم تا منشأ اولی القوه و بأس شدید باشیم.»

عضو هیئت‌امنای دانشگاه آزاد به بیانات مقام‌معظم‌رهبری در دیدار با ایثارگران و جهادگران مقاومت اشاره کرد و گفت: «رزمندگان و مجاهدان برای اینکه پرچم‌های دشمن در مرزهای ما بلند نشود، جان خود را فدا کردند و فداکاری کردند. جوانان مجاهد خانواده‌های خود را داغدار کردند به خاطر اینکه پرچم دشمن بالا نرود. بیانات ایشان یعنی اینکه ما نباید بگذاریم پرچم دشمن توسط افراد نفوذی و فریب‌خورده در داخل کشور برافراشته شود. ایشان ادامه می‌دهند نفوذ فرهنگی بسیار مخرب‌تر از نفوذ نظامی است. نفوذ نظامی را می‌توان حل کرد زیرا رزمنده می‌رود و می‌جنگد، ولی نفوذ فرهنگی را به سادگی نمی‌توان حل کرد. پرچم نفوذ و سبک زندگی و وسوسه دشمن نباید در داخل کشور در دستگاه‌های مختلف برافراشته شود. تمام دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها باید مواظب این موضوع باشند. رهبر انقلاب توجه ویژه‌ای را به آموزش‌وپرورش و صداوسیما و مطبوعات و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی که مسئول تربیت جوانان کشورند، جلب می‌کنند.»

دکتر طهرانچی تصریح کرد: «این بیانات برای سال ۶۹ نیست. برای سال ۱۴۰۳، ۲۰ روز پیش در اوج جنگ با رژیم‌صهیونیستی است. ایشان می‌گویند نفوذ خطرناک فرهنگی است. نفوذی فرهنگی با انواع حیله‌ها و ترفندها کار خود را دنبال می‌کند و انجام می‌دهد. پس ما باید دوباره با نگاهی نو به مسئله فرهنگ بنگریم.»

رئیس دانشگاه آزاد با طرح این پرسش که دشمن در فضای مجازی چه کرد، پاسخ داد: «دشمن جبهه فاسقین را با هم شبکه کرد. مودت را براساس غیر خدا شبکه و به هم وصل کرد. این شبکه‌سازی بر محور غیر خدا، خبرها و محیط را دست گرفت. گذار از مرجعیت خبری رسانه ملی به شبکه اجتماعی مبتنی‌بر این گزاره است. شبکه دوستان و شبکه حلقه رفاقت را به هم متصل کرد و یک نهاد ساخت؛ نهادی که در فضای مجازی ساخته شده است.»

دکتر طهرانچی تشریح کرد: «دانشگاه اگر کار شبکه‌محور نکند، نتیجه نخواهد گرفت. در این نشست اولین حرف ما این است که نهاد دانشگاه قدرت‌آفرین نرم و سخت باشد. تعبیر اولی القوه و اولی الباس الشدید این می‌شود. مودت و عدالت را با هم مرور کنیم. در کجای روابط ما مودت حاکم است و کجا نیست. کجا عدالت است و کجا نیست.»

وی با اشاره به محورهای مورد بحث در نشست شورای دانشگاه گفت: «اول، خیزش جدید علمی است. در وسط جنگ رهبر انقلاب از ما جهاد مطالبه کردند. جهاد، خیزش جدید علمی است. ما چگونه باید خیزش جدید علمی را به‌عنوان مخاطبان اصلی مطالبه رهبر انقلاب دست بگیریم؟ مورد دوم، بازآرایی نظام دانشی دانشگاه است. سند تحول و تعالی دانشگاه براساس منظومه فکری رهبر انقلاب تنظیم شده است. در این سند تحول ساختاری بر مبنای تحول و عدالت در روابط را تأکید کردیم که زمینه‌ساز خیزش جدید‌ علمی است.»

رئیس دانشگاه آزاد ‌در نقد تعاملات فعلی دانشگاهیان اظهار کرد: «ده نفر در یک گروه علمی نشسته‌ایم. هیچ‌کدام از دیگری خبر ندارد که چه می‌کند. هیچ‌کس به دیگری احاطه ندارد. این مودت می‌شود؟ مودت یعنی در یک گروه علمی هماهنگی باشد. مودت در نهاد علمی تألیف قلوب است. این موقعیتی که غرب به‌عنوان نظام ارجاع درست کرده مودت‌آفرین بین گروه علمی است. وقتی شما با کسی مودت دارید یعنی آن را می‌بینید؛ و کارش را هم می‌بینید. اگر اشکالی داشت آن را می‌گویید. اگر هم قوت بود در کار خود از آن استفاده می‌کنید. پس بازآرایی نظام دانشی براساس مودت و عدالت یعنی بایستی همدیگر را ببینید. مقدمه هماهنگی، دیدن یکدیگر است.»

دکتر طهرانچی با اشاره به جریان رشد علمی کشور اظهار کرد: «۲۰۰۱ تا ۲۰۱۱ حرکت علمی کردیم که از داخل آن قدرت هسته‌ای و موشکی درآمد. آن را در ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ مصرفش کردیم. ۲۰۲۴ تا ۲۰۳۰ باید شبانه‌روزی کار کنیم که هوش مصنوعی، کوآنتوم و امنیت غذایی از زمینه‌های جدی فعالیت است تا بتوانیم بار دیگر حریف دشمن باشیم.» عضو هیئت‌امنای دانشگاه آزاد بیان کرد: «سیستمی که در آن مردم، کارمندان و مدیران احساس ظلم کنند و پاسخگو راضی نباشد یا سلسله‌مراتب براساس شایستگی نباشد، در آن نهاد شکل نمی‌گیرد.»

رئیس دانشگاه آزاد با اشاره به نظام اداری دانشگاه به‌عنوان یکی دیگر از محورهای مدنظر در نشست شورای دانشگاه تصریح کرد: «بعضی از دانشجویان از مراجعه به ما ناراضی‌اند و در سیستم‌های ما احساس عدالت نمی‌کنند. این یعنی نظام ارجاع عدالت‌محور نیست. نظام ارجاع دانشگاه براساس ایمیل می‌خواهد عدالت‌محور بشود.»

دکتر طهرانچی در ادامه تأکید کرد: «بایستی برای جوانی که شهوت غضب و وهم دارد و توسط فضای مجازی محاصره شده است، عقلانیت را بتوانیم پیاده کنیم. پس نظام فرهنگی هم چه در جهت‌دهی به تولید علم و فناوری و چه در جهت‌دهی به تربیت عالم و توانا نیاز به مراقبت دارد.»

رئیس دانشگاه آزاد با بیان اینکه از موارد دیگر مورد بحث در اجلاس شورای دانشگاه، موضوع درآمدهای دانشگاه است، تصریح کرد: «من به نقطه‌ای عمل کردن اعتقاد ندارم؛ اعتقادم به کار شبکه‌ای است. سرمایه‌گذاری ما می‌تواند شبکه ما را فعال کند. شبکه باید با هم کار کند. شبکه شیلات باید با هم کار کند. چابهار، گرگان، بوشهر و قشم باید دست در دست هم باشند. کار فردی ممکن است به تنهایی موفق شود اما اگر شبکه نشوید به درد نمی‌خورد.»

دکتر طهرانچی با بیان اینکه خیزش اول مقاله‌محور و تحصیلات‌تکمیلی‌محور بود، عنوان کرد: «در خیزش علمی اول در نظام جهانی عمل می‌کردیم. در خیزش دوم باید شبکه‌محور کار کنیم و به پسادکتری‌ها توجه ویژه‌تری داشته باشیم. محققان جوانی که فارغ‌التحصیل شدند را جذب کنیم و در پروژه‌ها فعال کنیم. خیزش جدید علمی مقاله‌محور نیست و محصول‌محور است. خروجی در آن، شرکت‌های دانش‌بنیان است. یعنی اگر دانشگاه در سال ۵۰۰ هزار فارغ‌التحصیل دارد که ۱۳ هزار نفر از آن در مقطع دکتری فارغ‌التحصیل می‌شوند، باید سالی ۱۳ هزار شرکت داشته باشد. هر یک فارغ‌التحصیل دکتری و ارشد مدیرعامل می‌شوند و کارشناسانش هم نیروی آن می‌شوند. تا ۱۳ هزار شرکت چقدر فاصله داریم؟ دانشگاه امروز پشت کار شبکه‌ای می‌ایستد. خیزش جدید علمی با نگاه نو باید انجام شود.»