به گزارش اقتصادنیوز، دوازده سال پیش، اسپانیا مترادف با شکست اقتصادی بود. دولت و بانک‌های این کشور در چرخه‌ای مرگبار از مشکلات گرفتار شده بودند و به کمک‌های مالی خارجی متکی بودند. جوانان یا در حال ترک کشور بودند یا به خاطر نبود فرصت‌های شغلی اعتراض می‌کردند. خانه‌ها نیمه‌کاره رها شده بودند و فرودگاه‌ها متروک، به‌عنوان نمادهایی از ترکیدن حباب ساخت‌وساز، باقی مانده بودند.
اما اکنون اوضاع کاملاً تغییر کرده است. بر اساس تحلیل‌های اکونومیست، اسپانیا در مسیر تبدیل شدن به بهترین اقتصاد کشورهای ثروتمند در سال ۲۰۲۴ قرار دارد. این عملکرد در مجموعه‌ای از شاخص‌ها شامل رشد تولید ناخالص داخلی، تورم، بیکاری، سیاست‌های مالی و عملکرد بازار سهام، برجسته است. هم رشد کلی اقتصادی و هم سرعت ایجاد شغل در اسپانیا سریع‌تر از آمریکاست، کشوری که معمولاً به‌عنوان الگوی کشورهای ثروتمند شناخته می‌شود.
یونان و ایرلند نیز که یک دهه پیش درگیر بحران بودند، در سال ۲۰۲۴ عملکرد خوبی داشته‌اند. دانمارک نیز با موفقیت داروهای ضدچاقی شرکت Novo Nordisk از رشد اقتصادی برخوردار شده است. اما اسپانیا بهترین پاسخ را به کسانی می‌دهد که می‌گویند اروپا محکوم به رکود است. اقتصاد این کشور اکنون پاداش اصلاحات گذشته را می‌گیرد. این دستاوردها برای بقیه اروپا درس‌هایی دارد، اما در عین حال باید به‌عنوان هشداری برای سیاست‌گذاران اسپانیایی امروز تلقی شود.
مهمترین درس: تمرکز واقعی بر خدمات
به گزارش اکوایران، یکی از این درس‌ها، تمرکز بر خدمات است، نه افسانه‌سازی از تولید صنعتی. اگرچه تولید صنعتی در اسپانیا به‌اندازه آلمان کاهش نیافته است، که بخشی از آن به دلیل هزینه‌های پایین‌تر انرژی است، اما همچنان راکد مانده است. با این حال، گردشگری پس از رکود ناشی از همه‌گیری دوباره احیا شده و کشور در حال صعود در زنجیره ارزش است. اکنون اسپانیا علاوه بر آفتاب و نوشیدنی‌هایش، خدمات مشاوره‌ای و دانش فنی صادر می‌کند. بر اساس اعلام بانک BBVA، خدمات غیرگردشگری از حدود ۵.۵ درصد تولید ناخالص داخلی قبل از همه‌گیری به ۷ تا ۸ درصد افزایش یافته است.
درس دوم: اقتصاد باز
درس دیگر، باز نگه داشتن اقتصاد است. در حالی که قبلاً جوانان اسپانیایی برای یافتن فرصت‌های شغلی کشور را ترک می‌کردند، اکنون افراد جوان وارد این کشور می‌شوند. از سال ۲۰۱۹، نیروی کار متولد خارج از اسپانیا حدود ۱.۲ میلیون نفر افزایش یافته است که بیشتر آن‌ها از آمریکای لاتین هستند. بسیاری از این مهاجران در مشاغل کم‌درآمد و کم‌مهارت مشغول به کار هستند، به‌طوری‌که اگرچه اقتصاد اسپانیا ۷ درصد بزرگ‌تر از سال ۲۰۱۹ شده است، اما پس از تعدیل برای رشد جمعیت، تنها ۳ درصد رشد کرده است. با این حال، این رقم همچنان بهتر از کشورهایی مانند بریتانیا و کاناداست که با رونق مشابه مهاجرت مواجه بوده‌اند اما کاهش تولید ناخالص داخلی سرانه را تجربه کرده‌اند.
اسپانیا همچنین از سرمایه‌گذاری شرکت‌های چینی استقبال کرده است. در ۱۰ دسامبر، Stellantis، یک شرکت خودروسازی، و CATL، یک سازنده باتری چینی، اعلام کردند که قصد دارند یک کارخانه جدید تولید باتری در ساراگوسا بسازند. شرکت خودروسازی چری (Chery) چین نیز بارسلونا را به‌عنوان محل اولین کارخانه تولید اروپایی خود انتخاب کرده است.
پاداش اصلاحات ساختاری
مهم‌تر از همه، اسپانیا نشان می‌دهد که اصلاحات ساختاری پاداش‌های بلندمدتی به همراه دارند. بخش زیادی از موفقیت اخیر این کشور به تصمیمات اتخاذشده پس از بحران مالی برای اصلاح بانک‌ها و بازار کار برمی‌گردد. بخش مالی دچار ادغام شد و اصلاحات بازار کار امکان بازنگری آسان‌تر قراردادها را فراهم کرد و کارفرمایان را به استخدام کارکنان دائمی‌ترغیب کرد. مجموعه‌ای از اقدامات برای تقویت انرژی‌های تجدیدپذیر، از جمله لغو «مالیات خورشیدی» که هزینه‌های اضافی برای انرژی خورشیدی وضع می‌کرد، به رونق انرژی سبز کمک کرده است.
با این حال، اسپانیا نباید به این دستاوردها اکتفا کند. گردشگری و مهاجرت باعث افزایش قیمت مسکن شده‌اند. سرمایه‌گذاری و رشد بهره‌وری همچنان دور از دسترس است. یک دولت ائتلافی شکننده و ناپایدار در مسیر اشتباه حرکت می‌کند. این دولت توانایی تصویب اصلاحات بیشتری را که برای رشد بلندمدت ضروری است، از جمله در زمینه آموزش و خدمات، ندارد. این دولت در حال وضع مقررات پیچیده‌ای است که هزینه‌ها را برای کسب‌وکارها افزایش می‌دهد. همچنین اسپانیا باید منابع مالی برای افزایش هزینه‌های دفاعی پیدا کند که در حال حاضر تنها ۱.۳ درصد از تولید ناخالص داخلی است و بسیار پایین تلقی می‌شود.
اسپانیا نشان می‌دهد که اقتصادهای اروپایی می‌توانند چالش‌های ظاهراً غیرقابل‌حل را پشت سر بگذارند. اما باید مراقب باشد که به نمادی از خطرات ناشی از توقف در اصلاحات تبدیل نشود.
