ایران جدید در دوران جهانی جدید

 دکتر مسعود پزشکیان رئیس جمهور منتخب ایران، با انتشار مقاله‌ای در روزنامه انگلیسی زبان تهران تایمز، مسیر و نوع دید دولت جدید را برای جهانیان ترسیم و معلوم کرد.

این مقاله که برای اولین بار در ابتدای راه دولتی جدید در ایران مسیر راه دوره جدید را مشخص می‌کند، به معیاری برای جهت دار شدن برنامه‌ها و فعالیت‌های دولت جدید مبدل می‌شود.

یادداشت اخیر رئیس جمهور منتخب و همچنین پیام‌ها و مواضع وی در گفتگو با سران دیگر کشور‌ها و شخصیت‌های برجسته سیاسی نشانگر این است که دولت چهاردهم در کنار توجه به مسئله رفع تنش با غرب و پیگیری مسیر رفع تحریم ها، جهان را در غرب خلاصه نکرده و به فرصت‌های بیشمار جهان غیرغربی توجه دارد.

این پیام روشن به غرب در ابتدای دولت چهاردهم، به درستی و منطبق با اصل عزت، حکمت و مصلحت در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، نشانگر قدرت کشور و عدم وابستگی ایران به تصمیمات طرفین غربی است. این پیام قدرت در آغاز مذاکرات دولت جدید با غربی‌ها کمک شایانی را به چانه زنی کشور در مذاکرات پیش رو می‌کند.

گذار قدرت و تحول در سیاست بین الملل هسته کلیدی یادداشت پزشکیان

یادداشت رئیس جمهور منتخب در تهران تایمز دارایی هسته‌ای کلیدی است که نوع نگاه کشور در دوران جدید به دنیا را مشخص می‌کند. این هسته و مرکزیت در سیاست خارجی دولت چهارهم فهم گذار قدرت و دگرگونی سیاست بین الملل در عصر گذار و مفصل بندی و طراحی سیاست خارجی کشور مبتنی بر این اصل و این وضعیت در نظام بین الملل است.

پزشکیان در این یادداشت با تاکید بر چندجانبه گرایی و لزوم نگاه به فرصت‌های جدید و همچنین با صحه گذاشتن بر روابط عمیق ایران با چین و روسیه به عنوان دو ابرقدرت جبهه جدید قدرت جهانی عنوان می‌دارد: «چین و روسیه همواره در روز‌های سخت دوست و پشتیبان ما بوده‌اند. ما این دوستی را بسیار ارزشمند می‌دانیم. نقشه راه ۲۵ ساله ایران و چین یک گام مهم در جهت ایجاد یک «شراکت جامع راهبردی» سودمند برای هر دو کشور بود؛ و ما تمایل داریم در آستانه ورود به نظم جدید جهانی، همکاری‌های گسترده‌تری در این مسیر با پکن برقرار سازیم. در سال ۲۰۲۳، دولت چین نقش مهمی در تسهیل عادی‌سازی روابط ما با عربستان سعودی ایفا کرد و از این طریق دیدگاه سازنده و رویکرد آینده‌نگرانه خود را در امور بین‌المللی به نمایش گذاشت.»

پزشکیان در همین زمینه می‌افزاید: «روسیه یک هم‌پیمان راهبردی ارزشمند و همسایه ایران است و دولت من متعهد است که به گسترش و تقویت همکاری‌هایمان پایبند بماند. ما برای مردم روسیه و اوکراین آرزوی صلح داریم و دولت من آماده حمایت فعالانه از ابتکارات دیپلماتیک در جهت دستیابی به این هدف خواهد بود. دولت من همکاری‌های دوجانبه و چندجانبه با روسیه را – به ویژه در چارچوب‌هایی مانند بریکس، سازمان همکاری شانگهای و اتحادیه اقتصادی اوراسیا – در اولویت قرار خواهد داد.»

وی همچنین در این راستا اظهار می‌دارد: «با علم به اینکه صحنه جهانی از الگو‌های سنتی فراتر رفته است، دولت من متعهد است که روابط متقابل مفید خود را با بازیگران بین‌المللی نوظهور در جنوب جهان، به خصوص با کشور‌های آفریقایی، تقویت نماید. در این راستا، به دنبال ارتقاء همکاری‌ها و تقویب مناسبات‌مان خواهیم بود.»

مقاله پزشکیان به خوبی لزوم اتخاذ سیاست همسایگی که در عمر سه ساله دولت سیزدهم نیز به خوبی پیگیری و به سرانجام رسید را مورد توجه قرار داده و با تاکید بر اینکه «ایران به همکاری با ترکیه، عربستان سعودی، عمان، عراق، بحرین، قطر، کویت، امارات متحده عربی و سازمان‌های منطقه‌ای به منظور تعمیق روابط اقتصادی، تقویت روابط تجاری، ارتقاء سرمایه‌گذاری‌های مشترک، مقابله با چالش‌های مشترک و حرکت به سوی ایجاد چارچوب منطقه‌ای برای گفتگو، اعتمادسازی و توسعه مبادرت خواهد کرد.» بر نفع مشترک همسایگان در منطقه غرب آسیا از همکاری و ضرر مشترک کشور‌های منطقه از تقابل صحه گذاشت.

اتخاذ سیاست رفع تنش با همسایگان و ارتقای سطح روابط و همکاری‌های منطقه‌ای ایران در طی سالیان اخیر به وضوح لزوم پیگیری و تداوم این سیاست را در دولت جدید نیز گوشزد کرده و در همین راستا پزشکیان رئیس جمهور منتخب دولت چهاردهم با تاکید مجدد بر این موضوع و اعلام وفاداری خود به مسیر همکاری با همسایگان، بار دیگر حسن نیت نظام جمهوری اسلامی ایران در موضوع صلح و نفع مشترک کشور‌های غرب آسیا را نشان داد.

پیام واضح به غرب حسن نیت به همراه دارد

پزشکیان در این یادداشت با یادآوردی حسن نیت‌های پی در پی ایران و بدعهدی‌های پی در پی غرب، آنان را مجددا به کنارگذاشتن راهبرد بی فایده فشار و تقابل با ایران دعوت کرده و آشکارا آنان را به حسن نیت در برابر حسن نیت ایران فرا می‌خواند.

وی با یادآوری فرصت‌هایی که در اثر بدعهدی طرفین آمریکایی و اروپایی از دست رفت، به نکته‌ای ویژه اشاره دارد.

وی در بخشی از این یادداشت عنوان می‌دارد: ایالات متحده آمریکا و متحدان غربی‌اش، نه تنها یک فرصت تاریخی را برای کاهش و مدیریت تنش‌ها در منطقه و جهان از دست دادند، بلکه به طور جدی معاهده منع گسترش (NPT) را تضعیف نمودند چرا که نشان دادند هزینه‌های پایبندی به اصول عدم اشاعه می‌تواند از فواید احتمالی آن بیشتر باشد.

مبتنی بر این موضوع پزشکیان به درستی به تاثیر رفتار غربی‌ها بر تضعیف جایگاه نهاد‌های بین المللی اشاره کرده و این رفتار را عامل اصلی دل زدگی و عدم رغبت کشور‌های جهان به رژیم‌های بین المللی و سازوکار‌های بین المللی می‌داند.

این پیام واضح به غرب نشانگر این است که ادامه رفتار آنان در تضعیف رژیم‌های حقوقی بین المللی و سازوکار‌های جهانی به واسطه رفتار دوگانه و متناقض به خصوص در موضوع هسته‌ای می تواند کشور‌های بیشتری را به عدم رغبت و تبعیت از این سازوکار‌ها سوق دهد.

منبع: ایرنا