سازمان بهداشت جهانی (WHO) روز چهارشنبه اعلام کرد که شیوع سریع بیماری آبله میمون (ام‌پاکس) در کشورهای افریقایی، اکنون در سطح بین‌المللی وضعیت اضطراری بهداشتی محسوب می‌شود.
این دومین‌بار در سه سال گذشته است که سازمان بهداشت جهانی، همه‌گیری آبله میمونی را به‌عنوان وضعیت اضطراری جهانی تعیین می‌کند. این سازمان قبلا در ژوئیه ۲۰۲۲، چنین کاری انجام داد. همه‌گیری آبله میمون در آن زمان تقریبا صدهزار نفر را که عمدتا مردان همجنس‌گرا و دوجنس‌گرا بودند، در ۱۱۶ کشور جهان تحت‌تاثیر قرار داد و نزدیک به ۲۰۰ نفر را به کام مرگ کشاند.
اما تهدید آبله میمون این‌بار مرگبارتر است. از ابتدای امسال میلادی، فقط جمهوری دموکراتیک کنگو بیش از ۱۴هزار مورد ابتلا به آبله میمون و ۵۴۲ مورد مرگ را گزارش کرده است. زنان و کودکان زیر ۱۵ سال بیش از همه درمعرض خطر این بیماری قرار دارند.
تهدید آبله میمون این‌بار مرگبارتر است
دکتر تدروس آدهانوم، دبیرکل سازمان بهداشت جهانی گفت: «تشخیص و گسترش سریع تبارشاخه‌ای جدید از آبله میمون در شرق جمهوری دموکراتیک کنگو، شناسایی آن در کشورهایی همسایه که پیش‌تر آبله میمون را گزارش نکرده بودند و احتمال گسترش بیشتر در افریقا و فراتر از آن، بسیار نگران‌کننده است.»
شیوع آبله میمون در ۱۳ کشور افریقا گسترش یافته است؛ ازجمله چند کشور که قبلا هرگز موارد ابتلا به این بیماری را ثبت نکرده بودند. روز سه‌شنبه، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های افریقا، وضعیت اضطراری بهداشت عمومی برای امنیت این قاره را اعلام کرد. اتحادیه افریقا سال گذشته اختیار اتخاذ چنین تصمیمی را به مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های این قاره اعطا کرد.
دکتر نیکول لوری، مدیر اجرایی واحد آمادگی و واکنش در «ائتلاف نوآوری در آمادگی برای همه‌گیری» که یک سازمان غیرانتفاعی حامی مالی ساخت واکسن است، می‌گوید: «به‌نفع کشورها، افریقا و جهان است که وضعیت را کنترل و انتقال بیماری را در اسرع وقت متوقف کنیم.»
سازمان برای شروع آماده‌سازی در مواجهه با ظهور ویروس‌ها و اشتراک‌گذاری واکسن، درمان و سایر منابع کلیدی با کشورهای فقیرتر انجام می‌شود.
همه‌گیری قبلی آبله میمون عمدتا درمیان مردان دگرباش باقی ماند و ترکیبی از تغییرات رفتاری و واکسیناسیون، شروع آن را کاهش داد. به‌عنوان مثال، سال گذشته موارد ابتلا به بیماری در ایالات متحده از بیش از ۳۰هزار به حدود ۱۷۰۰ کاهش یافت.
نسخه‌ای از آبله میمون که در کنگو در گردش بوده، همواره خطر بالاتری داشته و درحال‌حاضر، میزان مرگ‌ومیر آن درحدود سه درصد است؛ درحالی که این رقم در شیوع سال ۲۰۲۲ فقط ۰/۲ درصد بود. عفونت آبله میمون می‌تواند تب، علائم تنفسی، دردهای عضلانی و تورم غدد لنفاوی و همچنین راش‌های پوستی روی دست‌ها، پاها، قفسه سینه، دهان یا اندام تناسلی به‌وجود آورد.
تا همین اواخر، آبله میمون عمدتا ازطریق مصرف گوشت آلوده یا تماس نزدیک با حیوانات و افراد آلوده گسترش می‌یافت. بیشتر مرگ‌ومیرها در کودکانی بوده است که در مناطق تحت شیوع در افریقا درگیر سوءتغذیه و بیماری‌های عفونی مانند وبا، سرخک و فلج اطفال هستند. به‌گفته‌ی کارشناسان، درصورتی که شیوع بیماری در سطح جهانی گسترش یابد، کودکان در کشورهای توسعه‌یافته احتمالا کمتر در برابر عفونت شدید، آسیب‌پذیر خواهند بود.
سال گذشته، دانشمندان برای نخستین‌بار انتقال جنسی نسخه‌ی جدید آبله میمون را که موارد ابتلا به آن به‌طور مساوی میان مردان و زنان جوان تقسیم شده بود، کشف کردند. براساس تجزیه‌وتحلیل‌های ژنتیکی، تقریبا در ماه سپتامبر، ویروس جهش‌هایی را به‌دست آورد که به لطف آنها می‌تواند با سهولت بیشتری در میان انسان منتشر شود.
ویروس جدید هنوز در خارج از افریقا ظاهر نشده است. براساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های افریقا، بیش از ۱۷٬۵۰۰ مورد فرضی و تاییدشده‌ی مبتلا به آبله میمون در ۱۳ کشور وجود داشته و بیشتر موارد مرگ‌ومیر در کنگو رخ داده است.
