سرمشق‌ گرفتن از بهترین الگوی بشر

آخرین روز‌های ماه صفر مصادف با رحلت پیامبر اکرم (ص)، شهادت امام حسن‌مجتبی (ع) و امام رضا (ع) است. قرآن کریم از پیامبر اکرم (ص) به‌عنوان بهترین الگو یاد می‌کند. اگر سیره آن حضرت (ص) در جامعه قابل پیاده‌شدن و الگوبرداری نبود، قرآن بر این مسئله تاکید نمی‌کرد. به مناسبت این ایام به سراغ حجت‌الاسلام «علی آقابابا»، کارشناس مذهبی تلویزیون و رادیو رفتیم تا به این سوال اساسی پاسخ بدهیم که چرا و چطور باید این اسوه حسنه را الگوی خود قرار دهیم؟ همچنین به یکی از مهم‌ترین ابعاد رفتاری امام‌رضا (ع) اشاره کردیم که باید برای رستگاری در دنیا و آخرت، سرلوحه خود قرار دهیم.

شهادت به نبوت پیامبر (ص) نباید فقط زبانی باشد 
ما مسلمانان هر روز، چندین بار در اذان، اقامه و تشهد نماز به رسالت پیامبر گرامی اسلام (ص) شهادت می‌دهیم. این استاد حوزه و دانشگاه در همین باره می‌گوید: «دلیل شهادت چندین باره به نبوت پیامبر (ص) در هر روز، این است که ما متذکر بشویم که برای هدفی خلق شدیم. ببینید، اذان و نماز و دیگر دستورات دینی که در آن شهادت به حقانیت پیامبر (ص) است، می‌خواهد به ما یادآوری کند که باید پیامبر (ص) نقش پررنگی در همه لحظات زندگی ما، تصمیم‌گیری‌هایمان، رفتار و کردار ما داشته باشد؛ بنابراین یکی از اهداف این است که ما با شهادت به نبوت و حقانیت پیامبر (ص)، وظیفه‌مان را در دنیا بدانیم و سبک‌زندگی‌مان را بر اساس سیره و روش پیامبر خدا تنظیم کنیم. این شهادت فقط زبانی نیست و باید بر روی رفتار ما هم تاثیرات خودش را نشان بدهد».
 
شهادت به نبوت پیامبر (ص) مانع انحراف می‌شود
«نکته بعدی این که ما با هربار آوردن نام پیامبر (ص) بر زبان و شهادت به نبوت ایشان، اعتقادات خودمان را مرور می‌کنیم؛ چون همه ما در معرض خطر هستیم و احتمال می‌رود که هر لحظه اعتقادات‌مان دچار خدشه بشود». حجت‌الاسلام «علی آقابابا» با این مقدمه می‌افزاید: «بنابراین ما باید مدام در روز به نبوت پیامبر (ص) در نماز و اذان و … شهادت بدهیم تا بگوییم که حواس‌مان هست خداوند یکی است و پیامبرما، نبی مکرم اسلام (ص) است. با یادآوری این شهادت، ما دچار انحراف نخواهیم شد».
 
ابتدا باید بنده خوب خدا باشیم
این کارشناس مذهبی به یکی دیگر از دلایل تاکید خداوند بر روی شهادت به نبوت پیامبر (ص) در هر روز برای چندین بار اشاره می‌کند و می‌گوید: «البته این موضوع، نشان از مقام بالای حضرت محمد (ص) هم دارد و این که یک انسان می‌تواند به کجا برسد که هر روز بار‌ها باید به حقانیت او شهادت بدهیم. یک درس سازندگی هم برای ما دارد. ما در تشهد نماز می‌خوانیم «اشهد ان محمّداً عبده و رسوله» یعنی گواهی می‌دهیم که حضرت محمد (ص) بنده و فرستاده اوست. به عبارت دیگر، پیامبر (ص) ابتدا بنده خداوند بودند و سپس به مقام رسالت رسیده‌اند؛ بنابراین ما هم اگر می‌خواهیم به جایی برسیم باید ابتدا بنده خوبی برای خداوند باشیم».
 
ویژگی‌های پیامبر (ص) را بشناسیم
قرآن کریم در سوره احزاب می‌فرماید: «لَقَدْ کانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللّهِ أُسْوَهٌ حَسَنَهٌ». این کارشناس مذهبی تلویزیون و رادیو با اشاره به این آیه می‌گوید: «این خیلی مهم است که قرآن یعنی کلام خداوند به این نکته اشاره کرده است. اما چطور می‌توان پیامبر (ص) را به‌عنوان الگو قرار داد؟ اول باید ببینیم که ایشان چه ویژگی‌هایی داشته که مورد توجه خداوند قرار گرفته است؟ بنابراین ما باید زندگی‌نامه پیامبر (ص) را مطالعه کنیم. همچنین در کتاب‌هایی که درباره خلق‌و‌خوی ایشان نوشته شده، جست‌و‌جو کنیم. مثلا یک کتابی را علامه طباطبایی نوشتند به نام سنن النبی که بسیار حائز اهمیت است. بعد از مطالعه این منابع، باید این موارد را در زندگی‌مان پیاده کنیم. بعد از شناخت ویژگی‌های پیامبر (ص)، باید آنها را سرلوحه خودمان قرار دهیم و درباره‌شان تفکر کنیم. از روایات معتبر هم می‌توان در این مسیر کمک گرفت. باید از قول و فعل پیامبر (ص) بهره ببریم تا بتوانیم ایشان را به‌عنوان الگو قرار دهیم. نکته پایانی هم این‌که، باور داشته باشیم این کار شدنی است و نباید تصور کنیم که در توان ما نیست. وقتی قرآن، پیامبر را به عنوان الگو به بشر معرفی می‌کند یعنی می‌توان شبیه به او رفتار کرد».
 
از نام امام هشتم (ع) درس بگیریم
در آستانه شهادت امام‌رضا (ع) از این استاد حوزه و دانشگاه می‌خواهم که به یکی از مهم‌ترین ابعاد رفتاری ایشان که باید مورد توجه ما قرار بگیرد، اشاره کند که می‌گوید: در پاسخ به این سوال، به نظرم بهترین رویکرد این باشد که به نام امام هشتم (ع) رجوع کنیم. رضا یعنی کسی که راضی است به قضا و قدر الهی. رضایت‌مندی و داشتن توکل بر خدا در زندگی بحث مهمی است. یعنی بگوییم خدایا هرچه در زندگی من اتفاق می‌افتد، من راضی‌ام به رضای تو. می‌گویند در شب معراج، پیامبر (ص) از خداوند متعال سوال کرد:‌ای پروردگارم! بهترین و افضل اعمال کدام است؟ حضرت حق فرمود: پیش من هیچ عملی بهتر از توکل و رضا به آن‎چه قسمت بنده‌ام کرده‌ام، نیست.

 البته توکل از توحید ناشی می‌شود. هر چقدر میزان توحید در وجود ما قوی شود، در کنارش توکل و اعتماد قرار می‌گیرد. متاسفانه در بعضی از کار‌ها وقتی خدا را در نظر نمی‌گیریم، از عدم شناخت ما به خدا نشئت می‌گیرد. شرط ایمان، توکل بر خداست. اگر بر غیر خدا توکل کنیم باعث می‌شود که در برابر مشکلات رها شویم و مشکلات بر سر ما خراب شود. البته در کنار توکل باید تلاش داشته باشیم و توکل زمانی نتیجه‌بخش خواهد بود که در کنار تلاش قرار بگیرد. توکل به خداوند، هیچ گاه به معنای تعطیل کردن عقل نیست و خداوند به هیچ وجه به تعطیل کردن فرمان عقل، دستور نمی‌دهد؛ بنابراین توکل با تعطل فرق دارد، لذا خدا به انسان عقل داده است. البته به جز رضایت امام رضا (ع) به قضا و قدر الهی، باید به عبادت، اخلاق، تواضع، مردم‌داری، دشمن‌شناسی و … به عنوان دیگر ویژگی‌های شخصیتی ایشان اشاره کرد که می‌تواند سرمشقی نیکو برای همه ما باشد.

منبع: روزنامه خراسان