۱۱ مهر در دنیای علم چه خبر؟

تقویم علم؛

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۱۱ مهر برابر ۲ اکتبر را ورق می‌زنیم. 

***

ریچارد ادوین شاپ 

۲ اکتبر ۱۹۶۶ میلادی برابر با ۱۱ مهر ۱۳۴۵ خورشیدی، ریچارد ادوین شاپ، پاتولوژیست جانوران و ویروس‌شناس آمریکایی درگذشت. او کسی است که برای اولین‌بار یک ویروس آنفلوآنزا را جدا کرد، و اولین کسی است که حیوانات را در مقابل آنفلوآنزا واکسینه کرد. شاپ در سال ۱۹۲۸ برای اولین‌بار عامل شکل‌گیری عالم‌گیری آنفلوآنزای اسپانیایی ۱۹۱۸-۱۹۱۹ را به‌عنوان یک ویروس شناسایی کرد. مطالعات آزمایشگاهی و میدانی که او درمورد ویروس‌ها در حیوانات انجام داد دانشی را درباره محافظت از حیوانات و انسان‌ها در برابر ویروس‌ها ارائه کرد. او همچنین در مورد تومورهای سرطانی در حیوانات تحقیق کرد و در راه مطالعه نقش پشه‌ها به‌عنوان ناقل بیماری خواب، خودش این بیماری بالقوه کشنده را از آنها گرفت. خوشبختانه کاملا بهبود یافت و درواقع شاپ یکی از معدود افرادی بود که بدون آسیب دائمی مغز از این بیماری نجات پیدا کرد. همکار او، دکتر دلفین کلارک، ویروس زنده را از خون شاپ بازیابی کرد و این اولین ویروسی بود که از یک انسان زنده گرفته شد. 

الیزا ماریا موشر 

۲ اکتبر ۱۸۴۶ میلادی برابر با ۱۱ مهر ۱۲۲۵ خورشیدی، الیزا ماریا موشر، پزشک آمریکایی که حرفه پزشکی گسترده او شامل تمرکز آموزشی بر آمادگی جسمانی و حفظ سلامتی بود به‌دنیا آمد. موشر در سال ۱۸۷۵ پس‌از دریافت مدرک دکتری پزشکی طبابت خصوصی را در پوکیپسی نیویورک آغاز کرد. سال ۱۸۷۷ او به‌عنوان پزشک مقیم در زندان اصلاحی ایالتی ماساچوست برای زنان در شربورن، ماساچوست انتخاب و پس‌از مدتی سرپرست این موسسه شد. اما آسیبی که به زانویش وارد شد او را مجبور به بازگشت به مطب خصوصی و موقعیت‌های دانشگاهی کرد. در تحقیقات خصوصی، موشر جنبه‌های پزشکی وضعیت بدن را بررسی کرد. او صندلی‌های انواع مختلفی از ترامواهای حمل‌ونقل سریع طراحی و یک صندلی مهدکودک ارتوپدی مناسب اختراع کرد.  

الکساندر آر. تاد 

۲ اکتبر ۱۹۰۷ میلادی برابر با ۱۱ مهر ۱۲۸۶ خورشیدی، بارُن الکساندر اوبرتوس تاد، زیست‌شیمی‌دان انگلیسی به‌دنیا آمد. مطالعات تاد درباره ساختار و سنتز نوکلئوتیدها، نوکلئوزیدها و کوآنزیم‌های نوکلئوتیدی بود و همین تحقیقات جایزه نوبل شیمی را در سال ۱۹۵۷ برای او به ارمغان آورد. نوکلئوتیدها- که در کروموزوم‌های هسته سلول و همچنین در پلاسمای سلولی یافت می‌شوند- با واحدهای وراثت مرتبط‌اند. در ترکیب با پروتئین‌ها، مولکول‌های ویروس را تشکیل می‌دهند. بسیاری از کوآنزیم‌ها نوکلئوتیدهایی با وزن مولکولی کم اما با ساختار خاص هستند. از نظر او مشخص بود که آنها از سه سنگ بنای کاملاً متفاوت ساخته شده‌اند که شامل اسید‌فسفریک، یک قند، و یک پایه هتروسیکلیک حاوی نیتروژن است و هر سه در یک ماکرومولکول جمع شده‌اند. تاد درباره چگونگی ارتباط این مولکول‌ها با یکدیگر تحقیق کرد. 

کریستین رنه دوو 

۲ اکتبر ۱۹۱۷ میلادی برابر با ۱۱ مهر ۱۲۹۶ خورشیدی، سیتولوژیست و بیوشیمیست بلژیکی که لیزوزوم‌ها (اندامک های گوارشی سلول) و پراکسی‌زوم‌ها ( اندامک‌هایی که محل فرآیندهای سوخت‌وسازی شامل پراکسیدهیدروژن هستند) را کشف کرد. دوو و دیگران نشان دادند لیزوزوم‌ها در یک سری فعالیت‌های سلولی درگیر هستند که طی آنها مواد بیولوژیکی باید تجزیه شوند. لیزوزوم‌ها در سازوکارهای دفاعی، در برابر باکتری‌ها، در هنگام جذب و ترشح استفاده می‌شوند. آنها همچنین می‌توانند برای تخریب کنترل‌شده سلولی که در آن قرار دارند استفاده شوند. به‌عنوان مثال، برای حذف اجزای فرسوده سلول. دوو برای این مطالعات جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی را در سال ۱۹۷۴ همراه آلبرت کلود و جورج پالاد به‌طور مشترک برنده شد.