چشم‏‏‌انداز زمستانی بازار سیمان

عرضه قابل قبول سیمان تحت‌تاثیر برطرف‌شدن محدودیت‌های تابستانی دسترسی کارخانه‏‏‌ها به برق برای تولید، بهای سیمان را در معاملات هفته‏‏‌جاری بازار صنعتی بورس‌کالا نزولی کرد. متوسط قیمت هر کیلوگرم انواع سیمان عرضه‌شده در هفته معاملاتی جاری تالار سیمان بورس‌کالا (شنبه ۱۲ تا سه‌شنبه ۱۵آبان ۱۴۰۲)، به کانال ۱۲۰۰تومانی عقب‏‏‌نشینی کرد و معادل، ‌هزار و ۲۸۷تومان به ثبت رسید.

این میزان در مقایسه با متوسط قیمت انواع سیمان معامله‌شده در هفته معاملاتی قبل (۵ تا ۸ آبان)، ۹‌درصد کاهش یافته است. فعالیت کارخانه‏‏‌های تولیدکننده سیمان با حداکثر ظرفیت، ذخایر قابل قبول سیمان در انبارها و عرضه متناسب با حجم تقاضا و نیاز بازار، مهم‌ترین دلایل این کاهش قیمت هستند. ادامه شرایط فعلی اما با توجه به شروع محدودیت‌های زمستانی دسترسی به گاز برای کارخانه‏‏‌های تولیدکننده سیمان و همچنین روند کاهشی تحویل سوخت به واحدهای تولیدی، با اما و اگرهایی روبه‌روست.  

رشد عرضه انواع سیمان به بازار، در نیمه اول پاییز، بهای هر کیلوگرم از این ماده اولیه ساختمانی را نزولی کرد. با شکسته‌شدن رکورد هفتگی عرضه سیمان در هفته معاملاتی قبل (عرضه بیش از یک‌میلیون و ۵۰۰‌هزار تنی در معاملات ۵ تا ۸آبان) و همچنین عرضه بیش از یک‌میلیون و۳۸۰‌هزار تنی انواع سیمان در معاملات هفته جاری بازار سیمان (بازه ۱۲ تا ۱۵آبان)، قیمت پایه و قیمت نهایی معاملات این محصول صنعتی کاهشی شد. متوسط قیمت پایه هر کیلوگرم انواع سیمان در هفته معاملاتی جاری، ‌هزار و ۲۴۳تومان بود که نسبت به قیمت پایه ‌هزار و ۳۷۷تومانی هفته گذشته، ۹.۷‌درصد کاهش داشته است. متوسط قیمت نهایی هر کیلوگرم انواع سیمان در معاملات هفته جاری نیز با کاهش ۹درصدی، از سطح ‌هزار و ۴۱۶تومانی هفته قبل به ‌هزار و ۲۸۷تومان در هفته معاملاتی جاری رسید. در هفته معاملاتی جاری همچنین بیش از یک‌میلیون و ۱۸۸هزار تن انواع سیمان به فروش رسید. حجم تقاضای ثبت‌شده برای انواع سیمان در معاملات هفته جاری بورس‌کالا نیز حدودا معادل یک‌میلیون و ۶۰۰‌هزار تن بود.

علت کاهش قیمت سیمان

حجم عرضه سیمان در بورس‌کالا و بازار فروش آزاد این محصول ساختمانی، در حالی در نیمه اول پاییز به دلیل کاهش قابل‌توجه محدودیت‌های دسترسی واحدهای تولیدکننده به برق، نسبت به تابستان، به‌طور محسوس افزایش یافت که تولیدکننده‌‌‌ها، نگران افت شدید عرضه و رشد قیمت‌ها تا پایان سال هستند. در حالی که به دنبال کاهش و رفع محدودیت دسترسی به برق، کارخانه‌‌‌های تولیدکننده سیمان در مهرماه و نیمه اول آبان، با تمام ظرفیت و بیش از میزان تقاضای مصرفی و واقعی بازار، اقدام به تولید و عرضه سیمان کردند، اما فعالان این بازار از نگرانی‌های موجود در مورد تامین سوخت در زمستان خبر می‌دهند. به گفته آنها، در حال حاضر به دلیل رفع محدودیت‌های دسترسی به برق، عرضه در شرایط مناسبی قرار دارد، تقاضا نیز متعادل است و معاملات بدون مشکل خاصی در جریان است. با این حال، نگرانی‌های موجود بابت تامین سوخت کارخانه‌‌‌ها و واحدهای تولیدکننده سیمان از آذرماه تا پایان سال، مهم‌ترین دغدغه این روزهای بازار این ماده اولیه ساختمانی است.

  بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد فعلا ذخایر سوخت کارخانه‌‌‌های تولیدکننده سیمان در وضعیت مناسبی قرار دارد و در بازار نیز شرایطی متعادل از نظر عرضه، تقاضا و سطح قیمت‌ها برقرار است. اما آنچه برای ماه آینده و فصل زمستان نگران‌کننده است، به روند کاهش تحویل سوخت به کارخانه‌‌‌های سیمان مربوط می‌شود. محدودیت ناوگان و بالا بودن هزینه‌‌‌های حمل سوخت، به‌خصوص به کارخانه‌‌‌ها و واحدهای تولیدکننده سیمان در جنوب کشور، اما و اگرهایی را در خصوص رسیدن میزان سوخت کافی به این کارخانه‌‌‌ها در فصل سرد ایجاد کرده است. ضمن آنکه با شروع قطعی گاز به دلیل افزایش مصرف در فصل سرد، این مشکلات دوچندان خواهد شد. کارخانه‌‌‌های تولیدکننده سیمان به دلیل دسترسی مناسب به حامل‌‌‌های انرژی در شهریورماه، همزمان با کاهش محدودیت‌های ناشی از قطعی برق و همچنین تامین میزان مناسبی از سایر انرژی‌‌‌ها و سوخت‌‌‌ها (گاز و…)، موفق به افزایش حجم تولید و در نتیجه رشد عرضه سیمان به بازار شدند.

حجم عرضه سیمان در رینگ صنعتی بورس‌کالا در شهریورماه نسبت به مرداد بیش از ۴۵‌درصد رشد داشت. در مردادماه، به دلیل تشدید محدودیت‌‌‌ دسترسی کارخانه‌‌‌های سیمان به برق معادل ۴میلیون و ۴۰۰‌هزار تن انواع سیمان در بورس‌کالا عرضه شد که این میزان در شهریورماه با رشد محسوس، به حول و حوش ۶میلیون و ۴۰۰‌هزار تن رسید. در مهرماه هم حدود ۵میلیون تن انواع سیمان در تالار صنعتی بورس‌کالا عرضه شد. رکورد عرضه هفتگی سیمان، دست‌‌‌کم از ابتدای تابستان تاکنون نیز در معاملات هفته دوم آبان‌ماه (فاصله ۵ تا ۸ آبان‌ماه)، شکسته شد و در این بازه زمانی، مجموعا بیش از یک‌میلیون و۵۰۰‌هزار تن انواع سیمان در بورس‌کالا عرضه شد.

مطابق با اظهارات فعالان حوزه تولید و بازار سیمان، تحت‌تاثیر رشد محسوس حجم عرضه در شهریور، مهر و آبان، نیمه اول پاییز، مشکلی از بابت عرضه و نوسان قیمت در این بازار وجود نداشت. به نظر می‌رسد تا پایان آبان‌ماه نیز به دلیل مناسب بودن حجم ذخایر سیمان در انبارها، فرآیند عرضه، تقاضا و تغییرات قیمت سیمان با مشکل خاصی روبه‌رو نشود. اما به دلیل نگرانی از بابت تامین سوخت کارخانه‌‌‌ها در زمستان و همچنین قطعی گاز، احتمالا از آذرماه، روند فعلی بازار با تغییراتی روبه‌رو شود که در صورت شدید بودن محدودیت‌ها انتظار کاهش عرضه و رشد قیمت‌ها وجود دارد.

عامل تعادل بازار سیمان

بررسی‌‌‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد، در شرایطی که بخش زیادی از بازارها تحت‌تاثیر ریسک جنگ و همچنین نوسان بهای ارز در روزهای گذشته، با افزایش قابل‌توجه قیمت، رشد تقاضا و افزایش حجم معاملات روبه‌رو شده‌‌‌اند، اما بازار سیمان، چندان از نوسانات ارزی تاثیرپذیری نداشته است. اگرچه افزایش نرخ ارز در افزایش هزینه‌‌‌های واحدهای تولیدکننده سیمان اثرگذار است، اما بنا بر اعلام تولیدکننده‌‌‌های این ماده اولیه ساختمانی، پارامتر اصلی تعیین‌کننده قیمت سیمان، «حجم تولید» و ارتباط آن با «میزان تقاضا» است. در واقع عامل مهم رشد بهای سیمان، خروج رابطه عرضه و تقاضای سیمان از وضعیت تعادلی است و آنچه بازار سیمان را متعادل نگه می‌دارد، حفظ تولید در محدوده مناسب است. میزان عرضه و تقاضا با منشأ حجم تولید، تحت‌تاثیر مهیا بودن شرایط مناسب برای فعالیت کارخانه‌‌‌ها، پارامتر و عامل مهمی است که می‌‌‌تواند حتی در وضعیت نوسان ارزی نیز بهای این ماده ساختمانی را در شرایط متعادل حفظ کند. عامل موثر در حجم تولید متناسب با میزان تقاضا، دسترسی مناسب و کافی کارخانه‌‌‌ها و واحدهای تولیدکننده به حامل‌‌‌های انرژی است.