آمدن ترامپ، چه اثری روی جنگ‌افروزی اسرائیل دارد؟

با اعلام پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، یکی از سوالات مردم منطقه بخصوص در لبنان و فلسطین این است که آیا ترامپ، آنطور که وعده کرده، می‌تواند جنگ‌افروزی اسرائیل در منطقه را مهار کند یا آمریکا، آمریکاست و بدتر از دولت دموکرات جو بایدن به اسرائیل کمک خواهد کرد.

عیان است که آمریکا، آمریکاست و «شیطان بزرگ» نقش اصلی را در جنگ‌افروزی اسرائیل ایفا می‌کند. پس، از جهتی اصل سوال شاید دقیق نباشد. یا شاید سوال دقیق‌تر این باشد که در چه صورتی آمریکا، دنبال فشار بر اسرائیل برای متوقف کردن جنگ خواهد بود؟ و آیا ترامپ اگر بخواهد، می‌تواند جنگ را متوقف کند؟

شخصیت ترامپ 

قبل از پاسخ به سوال، نکته مهمی را باید اشاره کرد. ترامپ، صاحب شخصیتی است که تمایل دارد خود را «فعّال ما یشاء» نشان بدهد که برای تحقق منافع آمریکا هر کاری لازم است، حاضر است انجام دهد هر چند امور متناقضی در موضوع دخیل باشند. 

ترامپ در طول تبلیغات، وانمود کرد، تنها کسی که قادر است جنگ را متوقف کند، گویی که عصای جادویی دارد. این تصویر تا جایی بزرگ شد که عموم عرب‌های مقیم آمریکا، به او رأی دادند (دیربورن، میشیگان)؛ بنابراین از جهت انگیزه شخصیتی، شاید بتوان گفت، ترامپ تمایل دارد به محض بازگشت به کاخ سفید، جنگ مختومه شود و او قهرمان ضد جنگ معرفی شود.

در وهله اول؛ چرا هریس یا ترامپ مهم نیست؟

قبل از اینکه این سوال مطرح شود که آیا ترامپ می‌تواند جنگ اسرائیل را متوقف کند یا خیر، باید توجه کرد که تا ۲۰ ژانویه که ترامپ ادای سوگند خواهد کرد، مدت زیادی باقی مانده و چه بسا سرنوشت جنگ و حتی منطقه، در این فاصله رقم بخورد؛ بنابراین باید گفت، صرف‌نظر از اثر انتخاب هریس یا ترامپ، این سوال مطرح است که از فاصله روز انتخابات تا ادای سوگند رئیس جمهور، مدت زمانی تعیین‌کننده وجود دارد و در این مدت چه اتفاقی خواهد افتاد؟ بنابراین حتی اگر هریس هم انتخاب می‌شد، اسرائیل تلاش می‌کرد تا ۲۰ ژانویه، تکلیف جنگ در لبنان و غزه را به نوعی روشن کند. 

اما مهم‌ترین نکته در خصوص متوقف شدن جنگ، معامله‌ای است که نتانیاهو با ترامپ خواهد کرد. ناظران سیاسی در اسرائیل و در منطقه و در آمریکا می‌دانند که اگر قرار باشد امتیاز پایان دادن به جنگ، به کسی داده شود، او کسی جز ترامپ نیست؛ تاجری اهل معامله که تلاش می‌کند خود را ناجی موفق آمریکا و حتی مردم منطقه نشان بدهد. بنابراین، بسته به اینکه نتانیاهو تا چه زمان بخواهد جنگ را ادامه دهد (چون هیچ یک از اهداف اعلامی‌اش محقق نشده)، نکته در این است که نتانیاهو برای امتیازگیری بزرگ (مثل الحاق کرانه باختری)، امتیازِ پایان دادن به جنگ را به ترامپ خواهد داد. برخی از این امتیاز به نام «هدیه نتانیاهو به ترامپ» یاد کرده‌اند. بدیهی است یکی از ابعاد توقف جنگ، آزادی اسرای اسرائیلی است که محبوبیت بالایی به همراه خواهد داشت و از این طریق هم ترامپ بهره‌مند می‌شود و هم نتانیاهو تلاش می‌کند با آن وجهه خود را ترمیم کند.

اما این نکات به معنای تلاش ترامپ برای متوقف کردن جنگ خواهد بود؟ لزوماً خیر و دقیقا سرنوشت جنگ را «میدان» تعیین می‌کند. چون اسرائیل در غزه به کمتر از نابود شدن حماس، و در لبنان به تضعیف شدید حزب الله تا سر حد خلع سلاح شدن راضی نمی‌شود و تنها چیزی که اسرائیل را سر جایش خواهد نشاند، دریافت ضربات دردناک در میدان است؛ چیزی که شیخ نعیم قاسم دبیر کل حزب الله دیروز وعده آن را داد و گفت، میدان تنها چیزی است که در کنار وضعیت داخلی اسرائیل، می‌تواند جنگ را متوقف کند. 

نعیم قاسم بخوبی به اهمیت برهه ما بین روز انتخابات و روز ادای سوگند رئیس جمهور آمریکا واقف است، برای همین تاکید کرد، «داد و فریاد اسرائیل به خاطر اصابت موشک‌ها و پهپاد‌ها به آسمان خواهد رفت و جایی در رژیم نیست که موشک‌ها به آنجا نرسد و روز‌های آتی، در پیش است».

در پایان نباید ناگفته بماند که اگر نتانیاهو و ترامپ هیچ کدام به دنبال تمام کردن سریع جنگ نباشند، جنگ فرسایشی یا زد و خورد‌های مقطعی همچنان ادامه خواهد داشت و نعیم قاسم در این خصوص هم تأکید کرد که حزب‌الله برای چنین سناریویی نیز آماده است؛ بنابراین قبل از آنکه ترامپ ادای سوگند بکند، غرب آسیا باید برهه مهم و سرنوشت‌ساز ما بین روز انتخابات تا روز ادای سوگند را از سر بگذراند و علاوه بر نتانیاهو و ترامپ، عوامل موثر و تعیین‌کننده متعددی در این معادله وجود دارد که شاید مهمترین آن عوامل، اراده جبهه مقاومت باشد.

منبع: فارس