این‌روزها کشاورزان شمالی با وجود بارش‌های پاییزی با امیدواری و دل‌خوشی از تولید محصولشان که امسال به‌برکت همین هوای خوش برایشان سالی پربرکت شده است، برای برداشت مجدد برنج آماده می‌شوند.
عده‌ای که تولید رتون در مزارع شالی خود داشتند قبل از شروع باران و کاهش دما در اواخر مهرماه این محصول را برداشت کردند و آنهایی که به کشت دوم پرداختند و منتظر مساعد شدن آب‌وهوا هستند می‌خواهند حاصل دسترنج‌شان را برداشت کنند.
اگرچه هنوز برداشت اولشان در انبارهای شالیکوبی‌داران باقی مانده است اما این باعث نشد به تولید دست نزنند؛ و یا اگرچه سال‌های سال برایشان مسئولان حرف‌های امیدوارکننده می‌زنند که؛ “از شما کشاورزان حمایت می‌کنیم و جلوی واردات برنج را می‌گیریم و نمی‌گذاریم برنج شما با قیمت پایین و ناچیز خریداری شود.” اما در مقابل همه این حرف‌های شعارگونه که فقط بر زبان آمده و دور از عمل است، به تولید برنج می‌پردازند و می‌گویند: شغلمان کشاورزی و تنها منبع درآمدمان کشت برنج است.
کشاورز نیازمند حامی است
آقای حسن‌زاده یکی از صاحبان کارخانه شالیکوبی در شهرستان آمل با بیان اینکه کشت اول برنج هنوز در انبارها وجود دارد و با وجود قیمت خرید تضمینی برنج مدتی در عرضه و تقاضای برنج تکاپو افتاده بود، گفت: با خرید و فروش برنج رونقی برای کشاورزان ایجاد شده بود، اما از زمان برداشت کشت دوم و با زمزمه توزیع واردات برنج خارجی در بازار این تکاپو در بازار خوابید و خرید و فروش برنج ایرانی راکد شد.
این کارخانه‌دار می‌گوید: امسال قیمت برنج نسبت به قیمت سال گذشته خیلی مناسب است و حتی کشاورز هم راضی است اما با وجود عده‌ای منفعت‌طلب و سودجو که به‌دنبال سود ۴۰هزارتومانی از نرخ برنج خارجی هستند، باعث برهم زدن بازار برنج ایرانی شدند تا مردم را از خریدن برنج ایران منصرف کنند و ذائقه را به‌سمت خرید برنج خارجی سوق دهند.
وقت توزیع برنج وارداتی در کشور نیست
جمیل علی‌زاده شایق رئیس انجمن برنج ایران در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در ساری در این خصوص اظهار داشت: برای برنج دو مصوبه مهم تعیین شد که مصوبه اول اینکه از اول مرداد برنج وارد نشود و در صورت واردات برنج توزیع نشود؛ یعنی طی این چهار ماه برنج خارجی توزیع و وارد هم نشود، دلیلش هم کار کردن کشاورز در همان مواقع است، کشاورز، بی‌پشتوانه خیس عرق و گل‌آلود است که به وی می‌گویند برنج وارد شده است و این اثر روانی بر کشاورز سخت طاقت‌فرساست.
وی افزود: مصوبه دوم این بود که تنظیم بازار محصولات کشاورزی را مجلس از وزارت بازرگانی جدا کرد و به وزارت کشاورزی واگذار کرد که این وزارتخانه علاقه‌مند به آن نبود و بنده نیز مخالف آن بودم زیرا وقتی وزارت کشاورزی می‌خواهد از تولیدکننده حمایت کند و اگر تنظیم بازار به این وزارتخانه بدهد کشاورز تصور خواهد کرد که تنظیم بازار یعنی واردات، باز کشاورز به‌لحاظ روحی لطمه خواهد خورد ولی به‌هرحال مصوب شد.
رئیس انجمن برنج کشور با بیان اینکه “اگر همه ما این دو مصوبه را پیگیری کنیم و انجام دهیم مشکلی پیش نمی‌آید.”، گفت: منتهی متأسفانه یک گروهی که نفعشان در این است قبل از اینکه برداشت تمام شده باشد از همان اول مرداد که کشاورز برداشت برنج را شروع می‌کنند می‌گویند؛ “امسال ما کاهش تولید داریم، امسال چنین و چنان است…” و واردات برنج را در دست می‌گیرند در حالی که به‌نظرم در این مورد نباید مصاحبه‌ای هم کرد یعنی زمینه را خراب می‌کنند.
علی‌زاده شایق ادامه داد: خود مجلس باید بیاید بگوید که در این چهار ماه در مورد واردات برنج صحبتی نکنند؛ شما چرا دارید شلوغ می‌کنید؟ سودجویان و مافیای برنج که سال‌های سال در بدنه وزارتخانه‌های مرتبط باواسطه یا بی‌واسطه دخل و تصرف دارند به‌اشکال متعدد به واردات این محصول دست می‌زنند خود عواملی برای بر هم خوردن بازار خرید و فروش برنج محسوب می‌شوند.
وی تصریح کرد: در مورد تنظیم بازار وزیر جدید آمده و نمی‌شود از وی انتظاری داشت ولی وزیر قبلی که سه سال بودند چند بار نوشتم که؛ “تنظیم بازار محصولات با شماست، چرا می‌گذارید بقیه دخالت کنند؟ چرا اصلاً ساکت هستید؟ بیایید اعلام کنید که نیاز ما این‌قدر و تولید ما این‌قدر است و اجازه نمی‌دهیم بیشتر از این وارد شود”.
رئیس انجمن برنج کشور با تأکید بر اینکه “امسال وزارت کشاورزی آماری که داده گفته است دو میلیون و ۷۵۰ هزار تن تولید برنج کشور است.”، اظهار داشت: این وزارت تنها مرجع رسمی است که می‌تواند بگوید که چقدر برنج تولید کردیم؛ از طرفی سال‌ها قبل بازرسی کشور یک مطالعه‌ای انجام داد و تیمی کارشناسی که ما هم عضو بودیم تشکیل جلسه داد و به این نتیجه رسیدند که مصرف سرانه هر ایرانی به‌طور سالانه حداکثر ۳۶ کیلو است.
وی خاطرنشان کرد: بنابراین نیاز سالانه ما در سال جاری حدود سه میلیون تن است با این محاسبه با تولید دو میلیون و ۷۵۰ هزار تن تولید داخلی، کسری این محصول حدود ۳۰۰ هزار تن است و این دعوا ندارد بلکه باید مدیریت مناسب داشت.
انبارهای مازندران پر از برنج است
رضا حاجی‌پور عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با بیان اینکه “الآن انبارهای مازندران پر از برنج است و حدود ۶۰۰ هزار تن از کشت اول برنج داریم و برنج رتون و کشت دوم نیز در حال برداشت است.”، تصریح کرد: بنابراین اگر توزیع مدیریت شود و برنج‌های داخل انبار و برنج‌های کشت‌دومی که بیرون می‌آیند در سطح کشور توزیع و مدیریت شود نیاز به واردات برنج نداریم.
وی ابراز کرد: متأسفانه مافیای واردات برنج آمدند بخشی از برنج وارداتی را که در سطح کشور، در جنوب، غرب و شرق کشور بود، به‌نوعی آمدند مدیریت کردند و جمع کردند و قیمت برنج خارجی را بالا بردند.
نماینده مردم آمل در مجلس شورای اسلامی با اعلام اینکه “هفته گذشته به سازمان تعزیراتی کشور هم رفتم و خواستم بیایند مدیریت کنند و کسانی که احتکار می‌کنند شناسایی شوند.” گفت: چون برنج مثل گندم یک محصول استراتژیک است و قوت یومیه مردم است به‌همین دلیل محتکران و آنهایی که به‌دنبال ارز ترجیحی و واردات برنج هستند می‌خواهند مدیریت برنج را به‌دست بگیرند.
حاجی‌پور ادامه داد: آنها برخی از همکاران مجلس را تحریک کردند که برنج در سطح کشور نیست اما به همه استانداران اعلام می‌کنم که برنج پرمحصول با همان قیمت تعیین‌شده ۷۰ هزار تومان در انبارها موجود است و برنج کیفی نیز با ده درصد خرده با قیمت ۹۰ هزار و ۸۰۰ هست و هر کجای ایران خواستند ببرند از کارخانه‌های شالیکوبی‌داران تهیه و خریداری کنند و ببرند.
وی با تأکید بر اینکه واردات برنج با پیگیری‌های انجام‌شده نباید صورت بگیرد، خاطرنشان کرد: اما مافیای برنج و کسانی که دنبال ارز ترجیحی و ارز ۲۸هزارتومانی هستند می‌خواهند این اتفاق بیفتد و به اهداف خود برسند.
با وجود این تلاش‌ها و سروصدای نماینده استان شمالی در مجلس و مخالفت رئیس انجمن برنج ظاهراً مجوز ترخیص محموله‌های برنج وارداتی دپوشده در بندر شهیدرجایی بندرعباس، در نخستین گام، برای ترخیص محموله دوهزارتنی برنج وارداتی صادر شد در حالی که کشاورزان مازندرانی مشغول برداشت کشت‌دوم خود هستند تا پس از تبدیل در کارخانه شالیکوبی‌ها برنج را روانه بازار کنند و با قیمت مناسب به فروش برسانند اما ظاهراً باز هم مافیای واردات برنج مثل سال‌های قبل یک گام جلوتر از این زحمتکشان‌اند و مجدداً نبض بازار عرضه و تقاضا را در دست خود گرفتند تا کشاورز همچنان بدون حامی بماند.
