پیامدهای بازگشت ترامپ بر جنگ غزه

فرهیختگان:پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و بازگشت او به کاخ‌سفید می‌تواند بسیاری از معادلات بین‌المللی را دستخوش تغییر کرده و یا حداقل آینده‌ای مبهم را پیش‌روی آن‌ها قرار دهد. بدون تردید بحران کنونی در خاورمیانه و مسئله فلسطین یکی از همین معادلاتی است که می‌تواند به شدت تحت تأثیر این جابه‌جایی خاص قدرت در واشنگتن قرار گیرد. دقیقاً بر چنین مبنایی است که در روزهای اخیر تحلیلگران سیاسی در گوشه و کنار جهان تمرکز خاصی روی این موضوع نشان داده و به واکاوی ابعاد گوناگون آن پرداخته‌اند. در این راستا نشریه انگلیسی زبان ایندین اکسپرس متنی از خبرگزاری دویچه‌وله آلمان را باز نشر کرده است که می‌تواند در شفاف‌سازی برخی از ابعاد دگرگونی معادلات خاورمیانه پس از روی کار آمدن دوباره ترامپ مفید باشد.

استقبال نتانیاهو و افراط‌گرایان از بازگشت ترامپ

نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی برای استقبال از انتخاب مجدد دونالد ترامپ به ریاست‌جمهوری و توصیف آن به عنوان «بزرگ‌ترین بازگشت در تاریخ» به زمان زیادی نیاز نداشت. وزرای راست‌گرای افراطی کابینه ائتلافی او «بزالل اسموتریچ» و «ایتامار بن گویر»، حتی قبل از اعلام رسمی نتایج انتخابات هیجان خود را در توییت‌ها بروز دادند. دفتر نتانیاهو در بیانیه‌ای اعلام کرد که نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی از نخستین کسانی بوده که با رئیس‌جمهور منتخب تماس گرفته است: «گفت‌وگوهایشان گرم و صمیمی بوده و دو نفر توافق کرده‌اند که در راستای امنیت رژیم صهیونیستی با یکدیگر همکاری داشته باشند. همچنین آن‌ها در مورد تهدید ایران هم گفت‌وگو کردند.» پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری تنها چند ساعت پس از آن رخ داد که نتانیاهو وزیر دفاع کابینه خود، یوآو گالانت را برکنار کرد؛ کسی که به عنوان رابط اصلی دولت بایدن در درون دولت رژیم صهیونیستی شناخته می‌شد.

بر اساس یک نظرسنجی که پس از انتخابات توسط کانال ۱۲ تلویزیون رژیم صهیونیستی منتشر شد، ۶۷ درصد صهیونیست‌ها از پیروزی ترامپ ابراز خشنودی کردند، احساسی که در خیابان‌ها نیز ملموس به نظر می‌رسید. «بنایا کولر»، رهگذر جوانی در شهر اورشلیم [بیت‌المقدس] به دویچه‌وله می‌گوید: «ما امیدواریم که دونالد ترامپ کارهای بزرگی برای ما و همچنین برای آمریکا انجام دهد. اما در اصل او وعده‌های زیادی داده است و اگر بتواند حتی به نیمی از آن‌ها عمل کند، دیگر جای حرفی باقی نمی‌ماند.»

با این حال برای برخی منتقدان نتانیاهو بازگشت ترامپ چندان نوید‌بخش نیست. «یهودا شائول»، یکی از بنیان‌گذاران اندیشکده صهیونیستی «اوفک» در این مورد می‌گوید: «من فکر می‌کنم نوع دولتی که امروز داریم، افراطی‌ترین دولت در تاریخ اسرائیل، در واقع برای اسموتریچ و بن گویر با برنده شدن در بخت‌آزمایی اسرائیلی برابری می‌کرد. اکنون با ورود ترامپ به کاخ‌سفید این طور به نظر می‌رسد که آن‌ها از بخت‌آزمایی آمریکا هم برنده بیرون آمده‌اند.» 

رابطه پیچیده ترامپ و نتانیاهو

در سال‌های اخیر روابط میان ترامپ و نتانیاهو رو به سردی گذاشته است. وقتی ترامپ در انتخابات ۲۰۲۰ شکست خورد، به نظر می‌رسید که او از پیام تبریک نتانیاهو به رئیس‌جمهور بایدن برای پیروزی‌اش در انتخابات رنجیده خاطر شده است. پس از حملات ۷ اکتبر ۲۰۲۳ به رهبری حماس، ترامپ از نتانیاهو به دلیل عدم آمادگی‌اش انتقاد کرده و ادعا کرد که اگر او هنوز رئیس‌جمهور بود، هرگز چنین اتفاقاتی رخ نمی‌داد. برخی تحلیلگران روابط اغلب غیرقابل پیش‌بینی نتانیاهو با ترامپ را پیچیده دانسته‌اند. «آلون پینکاس» دیپلمات سابق رژیم صهیونیستی در نیویورک می‌گوید: «تصور می‌کنم او به نوعی از ترامپ هراس دارد. نتانیاهو بر این گمان است که می‌تواند او را اداره کند، اما می‌ترسد که اگر ترامپ پیگیر او شود، آن وقت می‌تواند در مقایسه با بایدنی که بنابر برخی دلایل هرگز به او فشار نیاورد و هرگز در برابر اداره کردنش توسط نتانیاهو مبارزه نکرد، بسیار عصبانی‌تر نشان دهد.»

متن کامل گزارش میراحمدرضا مشرف، پژوهشگر حوزه بین‌الملل را در فرهیختگان بخوانید.