ماراتن جمعه سیاه | موشکافی یک پدیده که هول زدن ما برایش اصلا دلیل منطقی ندارد

آفتاب نو_فاطمه عسگری نیا:درواقع هر چه بخواهیم تقویم را بالا و پایین کنیم و بهانه ای درست و درمان برای برگزاری بلک فرایدی ایرانی پیدا کنیم باید بگوییم هیچ بهانه ای وجود ندارد! صرفا چون بلک فرایدی در غرب برگزار می شود ما هم هر سال آذرماه در ایران شاهد برگزاری این به اصطلاح حراج سال هستیم. گرچه حالا خیلی ها سعی می کنند استقبال از زمستان و شب یلدا را به این مناسبت بچسبانند و خرید و فروش های بلک فرایدی خود را توجیه کنند اما فایده ندارد چرا که حتی اگر بتوان این بهانه ها را هم قبول کرد مسئله ای که وجود دارد این است که حتی واقعیت بلک فرایدی هم در ایران اجرا نمی شود و برگزاری این مناسبت در کشور ما دچار سوء تفاهم هایی شده است که کلا ماهیت ان را هم زیر سوال برده است.

از کریسمس تا نوروز؟

تبلیغات گسترده ای که این روزها در شبکه های مجازی و غیر مجازی برای بلک فرایدی به چشم می خورد حکایت از طرفداران بسیار زیاد این حراج سال در کشور دارد. علاقمندانی که حاضرند به هر بهایی از قافله مشتریان بلک فرایدی عقب نمانند و به قول خودشان همانند غربی ها از این فرصت نهایت بهره را ببرند. غافل از این که بلک فرایدی غربی زمین تا آسمان با بلک فرایدی ایرانی تفاوت دارد. برگزاری جمعه سیاه در غرب اولا به بهانه پایان سال میلادی و شروع سال جدید است بنابراین صاحبان فروشگاه ها با توجه به فرهنگ مصرف گرایی که در غرب حاکم است سعی می کنند با فروش اجناس به اصطلاح ته انباری، آن هم با قیمت های نازل، خود را برای عرضه اجناس فصل جدید در سال جدید آماده کنند دوما روند خرید مردم در استانه سال نو میلادی را تسهیل کنند. مردم هم با توجه به تخفیفاتی که از این فروشگاه ها می گیرند می توانند خرید ارزان تر و به صرفه تری داشته و خود را برای سال نوی میلادی آماده کنند! حالا در ایران هم آیا اینگونه است؟ واقعیت این است که خیر و فاصله ۴ ماهه ما با اغاز سال نو باعث می شود که اکثر خریدهای مردم به بهانه بلک فرایدی از دایره نیازهای شروع سال نو خارج باشد و از انجا که بهانه ای برای انجام این خریدها ندارند باید گفت ترویج فرهنگ مصرف گرایی در جامعه تنها دستاورد برگزاری این مناسبت است. علت خرده گیری به این مسئله هم این است که در استانه سال نو و نوروز خودمان نه تنها از تخفیفات این چنینی خبری نیست که مردم حتی مجبورند ملزومات خود را به این بهانه گران تر هم تهیه کنند!

تخفیفات غیرواقعی طعمه صیادان سیاه

به جرات می توان گفت یکی از مسائلی که باعث می شود این روزها مردم حسابی خود را درگیر بلک فرایدی کنند، تبلیغات پر زرق و برق انلاین شاپ ها و فروشگاه های بزرگ و کوچک در شهرهاست. تخفیفاتی که هیچکدام واقعی نیست و فقط مردم را جو گیر می کند. پرهام صفائی پورکه قبلا سابقه همکاری با یکی از فروشگاه های مجازی بزرگ را داشته می گوید برنامه ریزی آنلاین شاپ ها و سایت های فروش مجازی برای بلک فرایدی از یکی دو ماه قبل از این مناسبت با ثبت قیمت های غیر واقعی روی کالاها آغاز می شود به این شکل که کالاها با قیمت های غیر عرف به ثبت می رسند و یکهفته مانده به بلک فرایدی با شکسته شدن این قیمتها تبلیغات گسترده آغاز و مردم نسبت به خرید جذب می شوند. درواقع هیچ کدام از قیمتهایی که در سایت ها به بهانه بلک فرایدی اعلام می شود حقیقی نیست اما به خاطر جوی که ایجاد می شود مشتریان زیادی جذب می شوند. از سوی دیگر حداقل تخفیفی که در سایت های فروشگاهی غربی یا حتی فروشگاه فیزیکی دیده می شود از ۵۵ درصد شروع می شود و گاها تا ۸۰-۹۰ درصد هم ادامه دارد این در حالی است که ما در فروش ویژه بلک فرایدی ایرانی شاهد تخفیفات ۵ – ۶ درصدی یا در خوشبینانه ترین حالت ۲۰ تا ۲۵ درصدی هستیم که البته قیمت واقعی کالاهای عرضه شده خیلی کمتر از این اعداد و ارقام است!

همه می خرند ما چرا نخریم

واقعیت این است که نیازی ندارم اما چون همه در بلک فرایدی خرید می کنند من هم سعی می کنم اگر کالایی تخفیف خوبی دارد حتما بخرم! این توجیه یکی از مشتریان بلک فرایدی است بانوی جوانی که معتقد است اگر همه می خرند ما چرا نخریم؟ افسانه می گوید آنچه بیشتر مرا ترغیب به خرید در بلک فرایدی هیجانی است که سرعت خرید از فروشگاه ها دارند. بعد هم در حالیکه خودش از حرفی که می زند خنده اش می گیرد می گوید وقتی می بینی بین صدها مشتری تو برنده خرید به موقع شدی حس خوبی را تجربه می کنی حتی اگر به انچه خریدی اصلا نیازی هم نداشته باشی! مثل شرکت در مسابقات ویژه بلک فرایدی برخی سایت ها که یک کالا را با ۹۰ درصد تخفیف عرضه می کنند و اگر برنده شوی حس غیر قابل وصفی دارد!

عرضه کالاهای بنجول و تاریخ گذشته

یکی از مهمترین گلایه هایی که از مشتریاان تخفیفات بلک فرایدی سالهای گذشته می شنویم اجناس نامرغوب و بی کیفیتی بوده است که در این تاریخ خریده و به دستشان رسیده است. تنها دلیلشان برای خریدهایشان جذابیت بالای تخفیفاتی بوده که از سوی فروشنده ها اعلام شده بود مثل زمان کوتاه عرضه کالا با قیمت ارزان! محمد که سال گذشته دو دستگاه پاوربانک یکی از برندهای معروف را در بلک فرایدی خریداری می کند بعد از مدتی متوجه می شود از عمر باطری های آنها چیزی نمانده و نه تنها این خرید سودی برایش نداشته که حتی متضرر هم شده و برخلاف سایر خریدهای انلاینی که انجام داده کسی بعد از بلک فرایدی پاسخگوی او نبوده است. بله یکی از روشهای رایج فروش در بلک فرایدی ایرانی فروش کالاهای بی کیفیت یا تاریخ مصرف گذشته است کالاهایی که سالهای سال در انبار فروشگاه ها خاک خورده و بلک فرایدی بهترین زمان عرضه آنها به مشتریان جو گیر عاشق تخفیفات سیاه است.

مراقب باشید

برای این که قربانی فروشنده های سودجوی بلک فرایدی نشوید اولا اگاهی خودتان را نسبت به خرید کالایی که چشمتان تخفیفش را گرفته بالا ببرید و بدون آگاهی و اطلاع از قیمت واقعی آن خرید نکنید دوما حواستان را هزینه های ارسال کالا باشد چرا که در برخی مواقع این هزینه ها جبران تخفیف داده شده را می کند و در نهایت سعی کنید اگر هم قصد خرید در این ایام را دارید از هول حلیم توی دیگ نیفتید و کالاهای بی کیفیت و بدون تاریخ نصیبتان نشود.

مروری بر تولد بلک فرایدی

سال ۱۸۶۹ بود که برای اولین بار از کلمه جمعه سیاه استفاده شد. علتش هم سقوط شدید قیمت طلا در آمریکا بود افت قیمتی که تا سالهای سال تاثیر منفی و بدی روی اقتصاد امریکا داشت.

بعد از آن در اواخر دهه ۵۰ و اوایل دهه ۶۰ برای اولین بار این عبارت به خرید کریسمس گره خورد وقتی که مردم در اخرین جمعه سال برای خرید کریسمس و سال نو راهی بازارهای خرید شهر فلادلفیا شدند و ترافیک سنگینی در شهر ایجاد شد آنقدر این ترافیک سنگین و غیر قابل کنترل بود که پلیس شهر از واژه جمعه سیاه برای این روز استفاده کرد.