پشت پرده افزایش قیمت خودرو از احمدی نژاد تا پزشکیان

به گزارش نبض بازار، در روز‌های پایانی آبان‌ماه، ایران‌خودرو و سایپا با انتشار اطلاعیه‌ای از افزایش قیمت خودرو خبر دادند. اما بر اساس گزارش‌های رسانه‌ها، دستور افزایش قیمت در سال گذشته صادر شده و دولت سیزدهم نتوانسته بود آن را به مرحله اجرا درآورد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در این سال‌ها، قیمت خودرو‌هایی مانند پراید، پژو و سمند بار‌ها افزایش قابل توجهی را تجربه کرده است.

درحالی‌که در ابتدای آبان‌ماه، فعالان بازار خودرو شاهد اختلاف‌نظر میان عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد، و محمد اتابک، وزیر صمت، در خصوص عرضه خودرو در بورس کالا بودند؛ در روز‌های پایانی آبان، دو شرکت ایران‌خودرو و سایپا به طور ناگهانی با انتشار اطلاعیه‌ای مردم را غافلگیر کردند.

بر اساس ابلاغیه‌ای که این دو خودروساز منتشر کردند، پس از ماه‌ها کش‌وقوس میان خودروسازان و سیاست‌گذاران، در نهایت مجوز افزایش قیمت خودرو صادر شد و طلسم ۱۸ماهه فریز قیمت شکست.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که آخرین قیمت‌گذاری رسمی خودرو در فروردین‌ماه ۱۴۰۲ صورت‌گرفته که در آن قیمت‌ها بین ۱۰ تا ۴۹ درصد افزایش یافت. همچنین، برخی خودرو‌ها به‌عنوان «محصولات ارتقا یافته» مجوز افزایش قیمت دریافت کردند.

البته رشد۳۰ درصدی قیمت خودرو در اواخر ماه گذشته حاشیه‌ساز شد و پس از آن اعتراضات وسیعی از سوی مردم و برخی مسئولان شکل گرفت. به همین دلیل، یک کارزار در فضای مجازی علیه این افزایش قیمت راه‌اندازی شد و مردم از رئیس‌جمهور خواستند که مجوز گران شدن قیمت خودرو را لغوکند. آنها بر این باور بودند که این افزایش قیمت به طور ناگهانی اتفاق افتاده و دود آن در چشم مصرف‌کننده خواهد رفت.. بااین‌حال تولیدکنندگان خودرو مدعی شده‌اند که اگر ۷۰ تا ۸۰درصد رشد قیمت نیز محقق شود هم همچنان سود نخواهند داشت؛ زیرا قیمت فروش، با قیمت تمام‌شده سربه‌سر می‌شود.

میراث خودرویی دولت سیزدهم برای پزشکیان

اما طبق آنچه که رسانه‌ها گزارش دادند دستور افزایش قیمت در سال گذشته صادر شده بود؛ اما دولت سیزدهم نتوانست آن را به مرحله اجرا درآورد. موضوعی که اظهارات اخیر محمد اتابک وزیر صمت مهر تأییدی بر آن است. محمد اتابک، وزیر صنعت، معدن و تجارت در واکنش به این ابلاغیه گفته «قیمت کارخانه‌ای خودرو باید بیشتر از افزایش کنونی می‌بود، اما دولت چهارم مانع از این افزایش شده است.»

 به گفته اتابک: «افزایش قیمت خودرو‌ها مصوبه‌ای بود که باید در دولت قبل به مرحله اجرا درمی‌آمد، اما به حال خود رها شده بود.»

 همچنین الیاس حضرتی در واکنش به این موضوع گفته: «مجوز افزایش قیمت خودرو که دولت چهاردهم به شرکت‌های خودروساز اعطا کرد، در واقع مصوبه‌ای بود که در دولت سیزدهم به تصویب رسید.» 

به گفته رئیس شورای اطلاع‌رسانی نهاد ریاست‌جمهوری، مصوبه افزایش قیمت خودرو که توسط دولت قبلی نهایی شده بود، اما حدود ۱۳ ماه در انتظار اجرا باقی ماند. اظهارات اتابک و حضرتی نشان می‌دهد که دولت سیزدهم پس از اعطای مجوز افزایش قیمت به خودروسازان در فروردین ۱۴۰۳، قصد داشت حدود ۶ ماه بعد دوباره قیمت کارخانه‌ای خودرو را افزایش دهد، اما عمر دولت قد نداد و توپ در زمین دولت پزشکیان افتاده است.

 اما نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که در سال‌های اخیر، خودرو به یک سرمایه برای مالکان تبدیل شده و دیگر به‌عنوان یک کالای مصرفی به‌حساب نمی‌آید و افزایش قیمت خودرو تنها به چند وقت اخیر محدود نمی‌شود و اگر به مقایسه قیمت‌ها از سال ۱۳۸۸ تا ۱۴۰۳ بپردازیم، تغییرات اساسی در کف و سقف قیمت محصولات خودروسازان را مشاهده خواهیم کرد.

 طبق آنچه که کارشناسان بازار خودرو می‌گویند عوامل متعددی در این روند تأثیرگذار هستند. به‌عنوان‌مثال، نرخ تورم و وضعیت اقتصادی کشور و افزایش نرخ ارز تأثیر زیادی بر تغییرات قیمتی خودروسازان داشته است. 

علاوه بر این، در سال ۱۳۹۷ به دنبال تحریم‌های بین‌المللی، صنعت خودرو با کاهش تولید و مشکلات جدی مواجه شد. خروج شرکت‌های اروپایی و آسیایی و به دنبال آن خودروسازان چینی از بازار ایران، منجر به کاهش تنوع محصولات خودروسازان شد. در این شرایط، نبود نقدینگی، قیمت‌گذاری دستوری و کاهش تولید به دلیل کمبود قطعات، معادلات قیمتی در شرکت‌های خودروساز را با آشفتگی مواجه کرد.

تاثیر تحریم‌ها و خروج ترامپ از برجام بر روی بازار خودرو 

به‌عنوان‌مثال، قیمت تقریبی پراید که در سال ۱۳۸۸ معادل ۸ میلیون تومان بود، در سال ۱۳۹۹، یعنی دو سال پس از تحریم‌های آمریکا و خروج دونالد ترامپ از برجام و افزایش نرخ ارز، به حدود ۱۲۰ میلیون تومان افزایش یافت و اکنون به بیش از ۳۰۰ میلیون تومان رسیده است.

همچنین، قیمت پژو ۴۰۵ که در سال ۸۸ با قیمت تقریبی ۱۳ میلیون تومان به فروش می‌رسید، در سال ۱۴۰۳ به بیش از ۴۰۰ میلیون تومان افزایش‌یافته است. در خانواده پژو، قیمت پژو ۲۰۶ نیز در این سال‌ها از حدود ۱۴ میلیون تومان به بیش از ۶۰۰ میلیون تومان رشده کرده است.

از سوی دیگر، قیمت سمند هم افزایش قابل‌توجهی داشته و از زیر۲۰ میلیون تومان به بیش از ۵۰۰ میلیون تومان رسیده است.