زهرا طیبیفرهیختگان: دقیق شدن مواضع ایران و سوریه در مواجهه با این بحران هدف اصلی تشکیل نشست سه‌جانبه در بغداد بود. موضوعی که علیرضا مجیدی، کارشناس منطقه در گفت‌گو با «فرهیختگان» به آن اشاره کرد و گفت: «این نشست هم برای ما و هم برای سوریه از اهمیت بالایی برخوردار بود، زیرا فرصتی فراهم کرد تا موضع نهایی عراق را تا حد زیادی درک کنیم. علاوه‌بر این، سوریه نیز تمایل داشت موضع ما را بشناسد و ما نیز می‌خواستیم میزان اراده سوریه برای مقاومت را درک کنیم. این نشست در زمانی برنامه‌ریزی شد که ارتش سوریه در کنار رزمندگان مقاومت در برابر تروریست‌ها می‌جنگید. با این حال، اکنون شرایط متفاوت و جدیدتر شده بود و همین موضوع بر اهمیت این جلسه افزود. این نشست اساسا قرار نبود الزاما به خروجی مشخصی منجر شود، زیرا نه فواد حسین، نه صباغ و نه عراقچی به تنهایی اختیارات کافی برای اتخاذ تصمیم نهایی در چنین موضوع حساسی را نداشتند. با این حال، برای هر سه طرف، به‌ویژه برای ما و سوریه این نشست از اهمیت بالایی برخوردار بود؛ چراکه فرصتی بود تا مواضع طرفین دقیق‌تر مشخص شود. هدف از این مذاکره، هماهنگی مواضع و درک بهتر فضای فکری و سیاسی طرف مقابل بود. بنابراین، اهمیت این نشست بیشتر از جنبه تطبیق مواضع و فهم متقابل بود، نه لزوما دست‌یافتن به خروجی مشخص.»
اتفاقاتی که در سوریه خواهد افتاد به نشست آستانه هم متصل است
مجیدی در مورد اینکه نشستی که در دوحه برگزار می‌شود چقدر می‌تواند در تغییر فضا موثر باشد، توضیح داد: «این مسئله بسیار مهم است. ببینید، اولاً تنها کشوری که در حال حاضر تا حد خوبی می‌تواند معارضه را نمایندگی کند، ترکیه است و از این حیث اهمیت بسیاری دارد. ثانیاً، نحوه سقوط حلب به‌گونه‌ای بود که ما یک ظن جدی داریم در مورد احتمال معامله میان روسیه و ترکیه. حال در نشستی به میزبانی قطر، بررسی مواضع روسیه و ترکیه از اهمیت بالایی برخوردار است. هر اتفاقی هم بخواهد رخ دهد، بخش زیادی از آن به همان نشست برمی‌گردد. در مورد اینکه ایران چقدر می‌تواند موثر باشد، باید گفت بدون شک، اگر اسد انتخابش مقاومت باشد و برای مقاومت خود یک پشتیبان و متحد قابل اعتماد داشته باشد، بدون شک ایران آن متحد است.»
احتمالات حضور نظامی ایران
اگر ایران بخواهد حمله نظامی در سوریه انجام دهد با چند احتمال مواجه است، موضوعی که مجیدی به آن اشاره کرد و گفت: «ایران اطلاع قبلی از حمله نداشت و غافلگیر شد. اساسا مسئله این بود که ایران بعد از این غافلگیری بزرگ، هرچند تلاش کرد خود را به‌روزرسانی کند اما سرعت تحولات بیشتر بود. به همین دلیل ما دست به اقدام دیگری نزدیم. اما اگر هم بخواهیم اقدام نظامی و میدانی انجام دهیم، سوال اساسی این است که نیروها را چگونه باید منتقل کنیم؟ اگر انتقال نیروها به‌صورت زمینی باشد، این خطر وجود دارد که ایالات متحده آنها را هدف قرار دهد. علاوه‌بر این، موضع عراق در این زمینه هم محل تردید است؛ اینکه آیا عراق چنین اجازه‌ای خواهد داد یا نه. اگر هم بخواهد هوایی حمله کند، خطر جدی‌تر خواهد بود؛ چراکه ممکن است اسرائیل اجازه چنین کاری را ندهد. این تفاوت شرایط کنونی با سال ۲۰۱۲ است. یک فاکتور دیگر هم که تازه اینجا مطرح می‌شود این است که مشخص نیست چقدر نیرو داریم که بتوانیم اعزام کنیم، زیرا این موضوع برای خود ما به‌طور جدی مورد توجه است. اصلا حرف تخیلی نیست که آیا بعد از دمشق، نوبت تهران می‌شود یا نه، یا اینکه دوباره بیروت کلید می‌خورد یا نه. این هم از سوال‌های ماست.»
مسئله بازنگری در سنسورهای تحلیلی
مجیدی در مورد اینکه رفتار ایران در مواجهه با این بحران چه خواهد بود، گفت: «مشکل ایران اکنون جدی‌تر شده است. غافلگیری بزرگی رخ داد و پس از آن سرعت تحولات آنقدر زیاد بود که ایرانی‌ها وقتی به یک جمع‌بندی می‌خواستند برسند، ناگهان می‌دیدند در همین فاصله‌ای که تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری صورت بگیرد، فضا تغییر کرده است. به همین دلیل، با تغییر فضا این سوال پیش می‌آید که آیا باید دوباره تصمیم جدیدی اتخاذ شود یا نه. سرعت تحولات گاهی از روند تصمیم‌گیری مقامات تهران پیشی گرفته است. در چنین شرایطی، مقامات جمهوری اسلامی ایران دچار تشکیک نسبت به سنسورهای اطلاعاتی و تحلیل‌های خود شدند. به‌طور طبیعی، در این فضا آنها به سمت گزینه‌های کم‌ریسک‌تر حرکت می‌کنند و به دنبال راه‌حلی هستند که فوق‌العاده کم‌ریسک باشد.»
+
آخرین اخبار ورزشی را در جامعه ورزشی آفتاب نو بخوانید.
