حانیه قاسمیانهنوز نیامده شمشیر را از رو بسته است. بیخود نبود که همسایگان و متحدان آمریکا آرزو می‌کردند دیگر پای دونالد ترامپ به کاخ سفید باز نشود. حالا اما آن آرزوها بر باد رفته و ترامپ با یک دستور کار ویژه می‌خواهد ۴ سال آینده را مدیریت کند؛ دستور کاری به نام «تعرفه». او روز گذشته در مصاحبه با شبکه تلویزیونی NBC آمریکا گفته حامی بزرگ تعرفه‌هاست و به نظرش تعرفه‌ها «زیباترین کلمه» هستند. او گفته «این تعرفه‌ها ما را ثروتمند خواهند کرد.» رئیس‌جمهور منتخب آمریکا که از «عدم تعادل تجاری» آمریکا با همسایگانش ناخرسند است، از ادبیات تحقیرآمیزی برای آنها بهره برده و گفته آمریکا سالانه «بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار» به کانادا و «۳۰۰ میلیارد دلار» نیز به مکزیک یارانه می‌دهد. او گفته: «اگر می‌خواهیم به آنها یارانه بدهیم، بگذارید اجازه دهیم به ایالت‌های آمریکا تبدیل شوند.» ترامپ برای این دو کشور خط و نشان کشیده و گفته «تعرفه ۲۵ درصدی» بر واردات از این کشورها وضع خواهد کرد. رئیس‌جمهور منتخب آمریکا در شبکه اجتماعی شخصی خودش (تروث سوشال) اعلام کرده می‌خواهد این تعرفه‌ها را از «اولین روز ریاست‌جمهوری‌اش» اجرا کند. رئیس‌جمهور منتخب آمریکا البته برای چین هم برنامه دارد. او ماه گذشته از تعرفه ۱۰درصدی برای کالاهای چینی و تعرفه ۱۰۰ درصدی برای اعضای بریکس در صورت کنار گذاشتن دلار هم صحبت کرده بود.
هواداران آمریکایی دونالد ترامپ، از کنایه ترامپ به کانادا برای تبدیل شدن به ایالتی از واشنگتن بسیار خوششان آمده است. ترامپ دو هفته پیش به جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا پیشنهاد کرد اگر تعرفه پیشنهادی او اقتصاد همسایه شمالی را «مختل» می‌کند، شاید بهتر باشد که این کشور به «پنجاه‌ویکمین ایالت آمریکا» تبدیل شود. پای این عبارت کنایه‌آمیز به مراسم سالانه جوایز میهن‌پرستی «فاکس نیشن» که پنجشنبه گذشته در لانگ آیلند برگزار شد، باز شد؛ جایی که ترامپ در آن به‌عنوان «میهن‌پرست سال» معرفی و تقدیر شد. در این مراسم رئیس‌جمهور منتخب از شعار مخاطبان که کانادا را به‌عنوان «ایالت ۵۱ آمریکا» مورد تمسخر قرار می‌داد، آشکارا لذت برد.
معلوم نیست تهدیدهای تعرفه‌ای این روزهای ترامپ در دوره ریاست‌جمهوری اش چقدر واقعی شود. او در رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری از وعده وضع تعرفه‌های گسترده حداقل ۶۰ درصدی بر کالاهای وارداتی از چین و احتمالا ۲۰ درصد بر کالاهای وارداتی از کشورهای دیگر تاکید کرده بود. با این حال روزهای قبل از آغاز رسمی دوره ریاست‌جمهوری ترامپ ممکن است بهترین زمان برای استفاده از تهدید تعرفه‌ها باشد تا دولت‌های خارجی از این طریق تحت‌فشار قرار گیرند و امتیازاتی را پیشاپیش تقدیم او کنند. دولت‌های دیگر که ترامپ به آنها اشاره کرده، در حال تلاش برای یافتن راه‌هایی هستند که از اختلال اقتصادی ناشی از تعرفه‌ها جلوگیری کنند. کریستین لاگارد، رئیس بانک مرکزی اروپا که ترامپ را دوست ندارد، از اتحادیه اروپا خواسته تا به جای واکنش تلافی‌جویانه، با او مذاکره کند.
در دوران پیشین ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، استفاده از تعرفه‌ها به‌عنوان یکی از پایه‌های سیاست تجاری او شناخته می‌شد که اغلب با سخنان تحریک‌آمیز همراه بود. در سال ۲۰۱۹، به‌عنوان بخشی از تلاش گسترده‌تر برای بازنگری در توافقنامه تجارت آزاد آمریکای شمالی (NAFTA) به توافقنامه ایالات متحده-مکزیک-کانادا (USMCA)، ترامپ تهدید به اعمال تعرفه‌های تا ۲۵ درصد بر کالاهای مکزیکی کرد تا دولت مکزیک را به کنترل سختگیرانه‌تر مهاجرت وادار کند. به همین ترتیب، در سال ۲۰۱۸، دولت ترامپ تعرفه‌هایی بر واردات فولاد و آلومینیوم از کانادا اعمال کرد و آن را به دلایل امنیت ملی توجیه کرد.
۱. جنگ تعرفه‌ای ترامپ چیست؟
جنگ تعرفه‌ای ترامپ به استفاده مداوم از تعرفه‌های وارداتی برای فشار بر شرکای تجاری اشاره دارد. هدف او در دور نخست ریاست‌جمهوری‌اش، بازنگری توافق‌هایی بود که از دیدگاهش به ضرر آمریکا بودند. دوره ریاست‌جمهوری او، از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰، با آشفتگی‌های تجاری زیادی همراه بود که نه‌تنها چین، بلکه متحدانی مانند کانادا، مکزیک و اتحادیه اروپا را نیز تحت‌تاثیر قرار داد.
یکی از برجسته‌ترین اقدامات او در این زمینه، جنگ تجاری با چین در سال ۲۰۱۸ بود که منجر به اعمال تعرفه‌هایی بر کالاهایی به ارزش صدها میلیارد دلار شد. ترامپ این اقدامات را ابزاری برای مقابله با تجارت ناعادلانه، سرقت مالکیت معنوی و کاهش کسری تجاری آمریکا می‌دانست. بین سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰، دولت ترامپ تعرفه‌هایی بر حدود ۳۶۰ میلیارد دلار کالاهای چینی اعمال کرد که نرخ آنها بین ۱۰ تا ۲۵ درصد متغیر بود. جنگ تجاری محدود به چین نبود. در سال ۲۰۱۸، ایالات متحده تعرفه‌هایی به میزان ۲۵ درصد بر فولاد و ۱۰ درصد بر آلومینیوم وارداتی از کشورهایی ازجمله کانادا، مکزیک و اتحادیه اروپا اعمال کرد. این اقدامات به اعمال تعرفه‌های تلافی‌جویانه بر صادرات آمریکا منجر شد. ازجمله تعرفه‌های کانادایی بر کالاهایی به ارزش ۶/۱۲ میلیارد دلار، شامل فولاد، آلومینیوم و محصولات کشاورزی.
ترامپ با استفاده از تهدیدهای تعرفه‌ای و اعمال آنها تلاش کرد قدرت آمریکا را به نمایش بگذارد و شعار «اول آمریکا» را عملی کند. اما این سیاست‌ها نه‌تنها با اقدامات تلافی‌جویانه روبه‌رو شد، بلکه زنجیره‌های تامین جهانی را مختل کرد و فضای تجاری را برای بسیاری از کشورها بی‌ثبات ساخت. در داخل کشور آمریکا، ترامپ این تعرفه‌ها را به‌عنوان ابزاری برای محافظت از مشاغل و صنایع آمریکایی ستود. بااین‌حال، مطالعات نتایج متفاوتی را نشان دادند: درحالی‌که برخی صنایع سود بردند، برخی دیگر، به‌ویژه بخش کشاورزی، زیان‌های قابل‌توجهی را متحمل شدند. به‌عنوان مثال، درآمد مزرعه‌داران آمریکایی در سال ۲۰۱۸ به دلیل اقدامات تلافی‌جویانه چین ۸/۱۱ میلیارد دلار کاهش یافت. برای جبران این زیان‌ها، دولت ترامپ ۲۸ میلیارد دلار کمک به کشاورزان طی دو سال تصویب کرد.
۲. جنگ تعرفه‌ای ترامپ چگونه خواهد بود؟
تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند تعرفه‌ها بر واردات چینی، به‌ویژه در بخش‌هایی مانند فناوری و مواد معدنی کمیاب، در دولت دوم ترامپ گسترش یابد تا با سلطه پکن در زنجیره‌های تامین حیاتی مقابله کند. این احتمال وجود دارد که او دامنه تعرفه‌های خود را به بخش‌هایی مثل فناوری و انرژی سبز گسترش دهد تا از سیاست‌های صنعتی داخلی حمایت کند. در مقابل کانادا و مکزیک، ترامپ روی مسئله مهاجرت، مواد مخدر، امنیت مرزی یا سیاست انرژی بسیار سختگیرتر از قبل است. هرگونه اختلاف نظر در این مسائل با او، ممکن است به سرعت منجر به تعرفه‌های جدید شود. اظهارات ترامپ نشان می‌دهد ممکن است صنایعی که برای زنجیره‌های تامین ایالات متحده حیاتی هستند، ازجمله نیمه‌هادی‌ها و داروسازی، هدف قرار گیرند.
بااین‌حال، اجرای چنین سیاست‌هایی بدون چالش نخواهد بود. شرکای تجاری ممکن است اقدامات تلافی‌جویانه‌ای انجام دهند که منجر به افزایش هزینه‌ها برای مشاغل و مصرف‌کنندگان آمریکایی شود. گزارشی از بنیاد مالیاتی آمریکا تخمین زده است تعرفه‌های جدید می‌توانند تولید ناخالص داخلی ایالات متحده را ۵/۰ درصد کاهش دهند و بیش از ۳۰۰ هزار شغل را از بین ببرند.
۳. تاثیر تعرفه ترامپ بر اقتصاد کانادا و مکزیک چیست؟
برای کانادا و مکزیک، تهدیدهای تعرفه‌ای ترامپ می‌تواند به دلیل وابستگی عمیق اقتصادی آنها به آمریکا، پیامدهای اقتصادی قابل‌توجهی داشته باشد. صنایع کانادایی مانند خودروسازی، فولاد و آلومینیوم با افزایش هزینه‌های تولید مواجه می‌شوند که رقابت‌پذیری جهانی آنها را کاهش خواهد داد. از سوی دیگر، اقتصاد مکزیک که شدیدا به صادرات به آمریکا وابسته است، به‌ویژه در بخش‌هایی مانند کشاورزی و تولید، ممکن است دچار بحران شود. میزان وابستگی کانادا و مکزیک به تجارت با آمریکا به حدی است که به‌ترتیب حدود ۷۶ درصد و ۸۰ درصد از صادرات آنها را تشکیل می‌دهد. هرگونه افزایش تعرفه‌ها به‌طور نامتناسبی بر بخش‌های کلیدی هر دو کشور تاثیر خواهد گذاشت.
اعمال تعرفه‌های تلافی‌جویانه نیز فشار بیشتری بر صادرکنندگان این کشورها وارد خواهد کرد و می‌تواند به کاهش رشد اقتصادی، نوسانات ارزی و فشار سیاسی برای تنوع‌بخشی به شرکای تجاری منجر شود. علاوه‌بر این، بی‌ثباتی ناشی از این شرایط می‌تواند سرمایه‌گذاری خارجی در این کشورها را کاهش دهد و آسیب‌پذیری اقتصادی آنها را بیشتر کند.
در دوره پیشین ریاست‌جمهوری ترامپ، تعرفه‌های کانادا، تعرفه‌های ۲۰۱۸ بر فولاد و آلومینیوم به از دست رفتن تولید اقتصادی به ارزش تقریبی ۱۴ میلیارد دلار منجر شد. تعرفه‌های تلافی‌جویانه بر کالاهای آمریکایی، صنایع بیشتری را مختل کرد، به‌ویژه صادرکنندگان کانادایی فولاد و قطعات خودرو را تحت تاثیر قرار داد. رشد تولید ناخالص داخلی کانادا در سال ۲۰۱۹ به ۶/۱ درصد کاهش یافت که بخشی از آن ناشی از عدم قطعیت‌های تجاری بود که از سیاست‌های ایالات متحده نشأت می‌گرفت.
بخش تولید مکزیک که سالانه ۳۵۸ میلیارد دلار کالا به ایالات متحده صادر می‌کند، به‌ویژه آسیب‌پذیر است. تعرفه‌ها می‌توانند هزینه‌ها را برای شرکت‌های مکزیکی افزایش دهند و منجر به از دست رفتن مشاغل و کاهش سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی شوند. تخمین زده شد که یک تعرفه ۵ درصدی بر کالاهای مکزیکی، همان‌گونه که در سال ۲۰۱۹ تهدید شد، می‌تواند سالانه ۱۷ میلیارد دلار به اقتصاد مکزیک آسیب بزند.
۴. تاثیر بر اقتصاد آمریکا چگونه است؟
تحقیقات اقتصادی در مورد تاثیرات جنگ تجاری و تعرفه‌ای ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری او نشان می‌دهد که این تاثیرات برای استانداردهای زندگی در آمریکا منفی بوده و هزینه‌های تعرفه‌ها به‌طور عمده توسط مصرف‌کنندگان آمریکایی تحمل شده است. همچنین اشتغال به‌طور کلی افزایش نیافت و احتمالا به‌دلیل اثرات منفی تعرفه‌های تلافی‌جویانه کاهش یافته است. تحقیقات اقتصادی در مورد تاثیرات پیش‌بینی‌شده تعرفه‌های ترامپ برای آینده نیز نشان می‌دهند که این تاثیرات برای اقتصاد آمریکا منفی خواهند بود و ممکن است آسیب‌های زیادی ایجاد شود اگر کشورهای دیگر پاسخ به این تعرفه‌ها را با اعمال تعرفه‌های تلافی‌جویانه بیشتر نسبت به ۲۰۱۸-۲۰۲۰ انجام بدهند.
به ادعای روزنامه گاردین، دو دلیل ترامپ برای تهدید تعرفه‌ها – مهاجرت و مواد مخدر، به‌ویژه فنتانیل – قابل‌قبول نیستند. حدود ۱۸ درصد از افرادی که در سال گذشته توسط گشت مرزی بازداشت شدند، از ونزوئلا و کوبا هستند، دو کشوری که به‌واسطه تحریم‌های اعمال‌شده توسط ایالات متحده به‌شدت آسیب دیده‌اند. اگر کاهش مهاجرت نگرانی واقعی ترامپ بود، او تحریم‌هایی را که میلیون‌ها نفر را از خانه‌هایشان به مرز آمریکا رانده، اعمال نمی‌کرد و می‌توانست به راحتی در ژانویه این تحریم‌ها را لغو کند.
پیامدهای اقتصادی تعرفه‌های ترامپ بر ایالات متحده قابل توجه و چندجانبه بوده است. درحالی‌که آنها برخی صنایع داخلی را محافظت کرده‌اند، هزینه‌ها را برای مصرف‌کنندگان و مشاغل آمریکایی افزایش داده‌اند. طبق گزارش انجمن اقدام آمریکایی، تعرفه‌های اعمال‌شده در دوره اول ترامپ ۵۷ میلیارد دلار هزینه اضافی برای مصرف‌کنندگان آمریکایی ایجاد کردند. صنایعی که به واردات وابسته بودند، بیشترین آسیب را دیدند. به‌عنوان مثال، فعالیت تولیدی ایالات متحده تا اواخر سال ۲۰۱۹ به پایین‌ترین سطح خود در یک دهه گذشته رسید که بخشی از آن به دلیل افزایش هزینه‌های مواد وارداتی بود. کشاورزان نیز بیشترین آسیب را متحمل شدند و صادرات به چین در سال ۲۰۱۸ به دلیل تعرفه‌های تلافی‌جویانه بر محصولات کشاورزی ۵۳ درصد کاهش یافت.
نگاه به آینده، یک تعرفه عمومی ۱۰ درصدی، همان‌گونه که ترامپ پیشنهاد کرده، می‌تواند این مسائل را تشدید کند. موسسه اقتصاد بین‌المللی پترسون تخمین زده این اقدام می‌تواند هزینه کالاهای وارداتی را سالانه ۳۵۰ میلیارد دلار افزایش دهد و عملا به‌عنوان مالیاتی بر خانوارهای آمریکایی عمل کند. علاوه‌بر این، اقدامات تلافی‌جویانه می‌تواند به صادرکنندگان آمریکایی آسیب برساند و احتمالا رشد تولید ناخالص داخلی را در دو سال آینده ۸/۰ درصد کاهش دهد.
+
آخرین اخبار ورزشی را در جامعه ورزشی آفتاب نو بخوانید.
